Η πρόσφατη κυνική και δημόσια διατύπωση της πολιτικής που έχει χαράξει η τρόικα για τη χώρα μας δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ενισχύει το σενάριο των προώρων εθνικών εκλογών. Η “εθνικά υπερήφανη” απάντηση που έδωσε η κυβέρνηση, αποκάλυψε ξεκάθαρα την επικοινωνιακή της τακτική, αυτήν που εκτιμά ότι θα ενισχύσει τις ελπίδες για ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα, στα βήματα όμως του Ανδρέα, που με το ίδιο τρυκ θυμόμαστε ότι είχε “διώξει” τις βάσεις του θανάτου.

Ads

Του Μιχάλη Τρεμόπουλου, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων

Η πολιτική της για την οικονομία σαφώς δεν αποδίδει, οπότε οι εκλογές «θα ήταν μια κάποια λύσις»: είτε για να εξασφαλίσει πρόσφατη λαϊκή εντολή και έγκριση των επιλογών της, είτε για να συνδιαχειριστεί με άλλα κόμματα την εφαρμογή του Μνημονίου και των πρόσθετων μέτρων, είτε για να αποκλείσει μέσω της λίστας την πιθανότητα νέων διαφοροποιήσεων βουλευτών της.

Άλλες όμως οι βουλές του Κυρίου… Η τρόικα δε θέλει ούτε περιπέτειες ούτε περιττά έξοδα. Και με την αποκάλυψη των συμφωνηθέντων προσπαθεί να βάλει ανάχωμα στις πρόωρες εκλογές.

Ads

Ας τα δούμε όμως πιο αναλυτικά:

Η προοπτική των πρόωρων εκλογών ήταν παρούσα για το ΠΑΣΟΚ ήδη από την περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών, με το επιχείρημα ότι αν γίνουν στο τέλος της τετραετίας θα πρέπει να αναμένουν συντριβή και απομάκρυνση από την εξουσία για πολλά χρόνια (πρόταση Χ. Καστανίδη). Ο εκβιασμός Παπανδρέου ενόψει του Β’ γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών έπιασε γιατί είχε και πραγματική βάση, και μάλλον θα γινόταν όντως εθνικές εκλογές αν δεν εξασφάλιζε ευπρόσωπη συσπείρωση.

Την τακτική αυτή στη συνέχεια επεξεργάστηκαν καλύτερα και δρομολογήθηκαν σχετικές κινήσεις. Μια και το ΠΑΣΟΚ δε μπορεί να επενδύσει στη στήριξη της κοινωνίας και στη χαμένη ιδεολογική του ταυτότητα, επενδύει στην επικοινωνιακή του εικόνα. Πρωτοβουλίες όπως η “έξω από τα δόντια” ομιλία του στο Ερζερούμ, η “αντιγερμανική” παρέμβαση στο Διεθνές Δικαστήριο για τη σφαγή στο Δίστομο, η “πλειοψηφική” εξαγγελία του αντιμεταναστευτικού τείχους στον Έβρο ή η υπαναχώρηση για το όριο αρτιότητας στις προστατευόμενες περιοχές, εύλογα κατατάσσονται σε σχεδιασμό για πρόωρες εκλογές.
Όμως ο εκπρόσωπος της ΕΕ στην τρόικα κ. Σερβάας Ντερούζ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» είναι σαφής σε ότι αφορά τις “φήμες” για πρόωρες εκλογές, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση «έχει δεσμευτεί να κυβερνήσει για τέσσερα χρόνια» (1).

Και επειδή δε πρόκειται για τίποτε αυθόρμητους τύπους, που μιλούν χωρίς σχεδιασμό, δεν περιορίζεται στις δηλώσεις του της Παρασκευής. «Ναι, να πουλήσετε το Ελληνικό, ναι, να πουλήσετε τη ΔΕΗ» δηλώνει στην εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής» και προσθέτει: «Πουλήστε παραλίες για να αναπτυχθεί ο τουρισμός και η τουριστική κατοικία» (2).

Στη συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα» ο κ. Ντερούζ προαναγγέλλει αποκρατικοποιήσεις και πωλήσεις ακινήτων του Δημοσίου ύψους 50 δισ. έως το 2015. Αναφέρει ότι τα επόμενα δύο χρόνια «θα κάνετε αποκρατικοποιήσεις 15 δισ. ευρώ» και προσθέτει: «Τα πρώτα 5 δισ. θα προέλθουν από την πώληση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού και τα υπόλοιπα 10 δισ. από εισηγμένες και μη εισηγμένες εταιρείες στο χρηματιστήριο».

Για την τριετία 2013-2015 αναφέρει ότι «θα πουληθούν τα αεροδρόμια, τα λιμάνια και η ακίνητη περιουσία, από τα οποία θα εισπραχθούν 35 δισ. ευρώ. Επίσης υπάρχει και η μη καταγεγραμμένη περιουσία την οποία δεν έχουμε υπολογίσει».

Η κυβέρνηση κατάφερε να αγανακτήσει μόνο μετά από 12 ώρες, αργά το βράδυ της Παρασκευής, όπου σε μεταμεσονύκτια ανακοίνωση ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Γ. Πεταλωτής μίλησε για «απαράδεκτη συμπεριφορά», για «θέμα αξιοπρέπειας» και για «παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας».
“Εντολές παίρνουμε μόνο από τον ελληνικό λαό”(3), ήταν η ουσιαστικά προεκλογική κορώνα.

Ο Γ. Παπανδρέου εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του στον επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Ντομινίκ Στρος Καν και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου χαρακτήρισε «τουλάχιστον άστοχες» τις δηλώσεις του κ. Σ. Ντερούζ στις κυριακάτικες εφημερίδες, αλλά διαφωνώντας ουσιαστικά μόνο στο χειρισμό: «Η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου αποτελεί επιλογή της κυβέρνησης, είναι μια επιλογή που μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επιτάχυνση της ανάπτυξης, αλλά και στη μείωση του σημερινού τεράστιου χρέους της χώρας». «Αξιοποιούμε ακίνητη περιουσία του Δημοσίου, δεν εκποιούμε δημόσια γη»(4).

Ήδη άλλωστε σε ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Οικονομικών (11.2.2011), στο κεφάλαιο “Πολιτική αποκρατικοποιήσεων, αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και αναδιαρθρώσεων” ανέφερε ως μέτρα τα εξής:

“-Ενίσχυση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας για την περίοδο 2012-2015.
-Ολοκλήρωση της καταγραφής και της δημιουργίας ενός χαρτοφυλακίου συμμετοχών και εμπορικά αξιοποιήσιμων ακινήτων ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ. Στόχος είναι η συνολική είσπραξη εσόδων τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-2015 εκ των οποίων τα 15 δισ. έως το 2012″(5).

«Ένα σύνολο 50 δισεκατομμυρίων ευρώ μπορεί να βρεθεί τα επόμενα δυο χρόνια, από εμπορική αξιοποίηση μικρού μέρους της ακίνητης περιουσίας και την τολμηρή προώθηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων» είχε δηλώσει στις 7.7.2010, ως αντίπαλος του Μνημονίου, και ο πρόεδρος της ΝΔ Α. Σαμαράς(6).

Επομένως, παρά τις κορώνες και τα επικοινωνιακά τρυκ, τρόικα, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση ταυτίζονται.

Όλα αυτά, λοιπόν, αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού, που μέρος του μόνο γίνεται γνωστό στους πολίτες. Και αφορά, φυσικά, ευρύτερα τη δημόσια περιουσία και άλλα συλλογικά αγαθά, που αποτελούν φιλέτα προς πώληση αλλά με κομψή συμπεριφορά.

Πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς για μια κυβέρνηση που νιώθει δεσμευμένη σε συνταγές που οδηγούν την οικονομία σε βαθειά, μακροχρόνια και οδυνηρή ύφεση, χωρίς να διαθέτει εναλλακτικό και βιώσιμο σχέδιο για έξοδο από την κρίση; Μια κυβέρνηση που έχει πάρει διαζύγιο με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα (fast track, ακρωτηριασμός τρένου, καύση σκουπιδιών, υπαναχώρηση για το όριο αρτιότητας στις περιοχές NATURA) αλλά και με τη διαφάνεια: περαίωση αντί για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αναιτιολόγητη επιλογή πανάκριβων λύσεων για τα σκουπίδια.

Πώς λοιπόν να μη σκέφτονται τις πρόωρες εκλογές ως λύση, όταν π.χ.:

1. Η ύφεση προβλέπουν ότι θα συνεχίσει και το 2011 περίπου -3% (το 2010 σχεδόν -5%). Κι αυτό είναι σε αντιδιαστολή με όσα λένε ότι στο τέλος του 2011 θα υπάρξει ανάπτυξη. Δεν αποκλείεται, βέβαια, αλλά θα σημαίνει ότι μέχρι τότε η ύφεση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη, ώστε ο μέσος όρος του έτους να είναι -3%.
2. Η αύξηση του πληθωρισμού +2,5% είναι τεράστια αν σκεφτεί κανείς ότι θεωρητικά, δεν θα υπάρξει άλλη αύξηση φόρων (ΦΠΑ) και επομένως η αύξηση αυτή θα προέλθει μόνο από αυξήσεις τιμών των παραγωγών, τη στιγμή που οι μισθοί σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μειώνονται δραματικά (μείωση μισθολογικού κόστους). Επομένως τα περιθώρια κέρδους θα πρέπει να αυξηθούν πάρα πολύ.
3. Τα περί αύξησης ανταγωνιστικότητας είναι στον αέρα, καθώς η μείωση του ισοζυγίου σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη μείωση εισαγωγών (λόγω κρίσης). Η αύξηση των εξαγωγών (παραγγελιών από το εξωτερικό) δεν οφείλεται σε κάτι που κάναμε εμείς αλλά στην μικρή ανάκαμψη των άλλων χωρών (Γερμανία, Γαλλία κ.ά.) και επομένως στην αύξηση της ζήτησης από αυτές τις αγορές.
4. Για τις τράπεζες προβλέπουν επιπλέον 30 δισ (εγγυήσεις κλπ) που στο σύνολο τους φτάνουν από την πρώτη ενίσχυση (πακέτο Αλογοσκούφη) τα 100 δισ ευρώ! Περίπου δηλαδή όσα δανειζόμαστε από την τρόικα (110 δισ). Βέβαια δεν είναι μετρητά αλλά εγγυήσεις, που όμως μπορεί να γίνουν μετρητά αν κάτι πάει στραβά.

Υπάρχει, βέβαια, και η πρόταση των ευρωομολόγων. Όμως αυτή η περσινή πράσινη πρόταση, κακοποιήθηκε και μετατράπηκε σε απλό συμπλήρωμα του Μηχανισμού Στήριξης(7), με όρους πιο αυστηρούς και παράλληλες τις δεσμεύσεις για υψηλότατα επιτόκια.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση προσπαθεί να μασκαρέψει τη συνεχιζόμενη θεραπεία-σοκ της τρόικας, που τη θεωρεί πια δεδομένη ενώ μέχρι και τον περασμένο Μάρτιο οι επίσημες αποφάσεις της ευρωζώνης αποδεχόταν ομόφωνα ότι τα πριν το Μνημόνιο μέτρα ήταν «επαρκή για το 2010»(8).

Λένε πως η στρατηγική της τρόικας ήταν η πρόκληση ενός «θετικού σοκ» στις αγορές με την ελπίδα ότι εκείνες, μόλις διαπιστώσουν ότι η Ελλάδα προσφέρει «μεγάλες ευκαιρίες», θα αρχίσουν εκ νέου να την εμπιστεύονται. Όμως η τρόικα έχει εξασφαλίσει την αποδοχή της γνωστής συνταγής του ΔΝΤ: «Έχετε τόσο μεγάλο δημόσιο χρέος που πρέπει πρώτα να πουλήσετε δημόσια περιουσία για να το μειώσετε και στη συνέχεια να ζητείτε οποιουδήποτε άλλου είδους διευκολύνσεις»(9).

Οι συνεντεύξεις φαίνεται να ήταν ενταγμένες στο πλαίσιο ενός σχεδίου από πλευράς τρόικας, προφανώς για πίεση ενόψει διαπραγματεύσεων σε ECOFIN και Συμβούλιο Κορυφής. Πιθανότατα, όμως, στόχευαν και να βάλουν ανάχωμα στην προοπτική πρόωρων εθνικών εκλογών.

Η βραδυφλεγής αντίδραση της κυβέρνησης οφείλεται προφανώς στο ότι άλλα είχαν συμφωνήσει για τους χειρισμούς με την τρόικα. Την άσχημη εικόνα προσπαθεί να τη γυρίσει υπέρ της ως “εθνικά υπερήφανη κυβέρνηση”, που αντιδρά σε πιέσεις και διαπραγματεύεται για το εθνικό συμφέρον!
Οι επόμενες δύο-τρεις εβδομάδες θα είναι καθοριστικές για τις επιλογές της κυβέρνησης.. Αν τα καταφέρει και στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για μια συμφωνία-πακέτο φανεί ότι είναι πιθανόν να εξασφαλίσει π.χ. επιμήκυνση αποπληρωμής του χρέους, τότε θα προχωρήσει σε εκλογές το αργότερο ως την 3η Απριλίου, που εκπνέει η δυνατότητα να διορίσει τους βουλευτές με λίστα.

Μεσοπρόθεσμη φιλοδοξία του είναι να μοιραστεί τη φθορά της εφαρμογής των μέτρων με όσες άλλες πολιτικές δυνάμεις βρει πρόθυμες ή καταφέρει να πιέσει αποτελεσματικά.

Άλλωστε παίζει χωρίς αντίπαλο στο πεδίο της εξουσίας. Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί το βασικό λόγο που το ΠΑΣΟΚ μπορεί να αντέχει ακόμη. Με ρητορική κατά του Μνημονίου αλλά και με προτάσεις για ακόμη εντονότερες θεραπείες-σοκ, με εισηγήσεις για επιθετική (και καθόλου ήπια) αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και με επικίνδυνες δόσεις λαϊκισμού και εθνικισμού, δυσκολεύεται όχι μόνο να απειλήσει σοβαρά το ΠΑΣΟΚ αλλά και να συσπειρώσει τον κόσμο της.

Από το πολιτικό σύστημα διαφεύγει, όμως, ότι η κρίση έχει δημιουργήσει ένα νέο τοπίο, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην πολιτική. Κύριο στοιχείο είναι η κατάρρευση του κοινωνικού συμβολαίου της τελευταίας 35ετίας ή και 60ετίας, όπου το πολιτικό σύστημα υποσχόταν στους πολίτες βελτίωση της ζωής τους μέσα από τη βελτίωση της αγοραστικής τους δύναμης ή την επαγγελματική τους τακτοποίηση. Το τέλος των υποσχέσεων αυτών βρίσκει τους πολίτες μοιρασμένους ανάμεσα στην οργή και την αγωνία για τα χειρότερα, και το πολιτικό σύστημα σε κατάσταση χρεοκοπίας. Η συνολική απαξίωση του πολιτικού κόσμου είναι δεδομένη για μεγάλο μέρος της κοινωνίας ενώ η αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες φθάνει σε πολύ ψηλά ποσοστά.

Το στοίχημα, λοιπόν, είναι λιγότερο το αν θα πετύχουν οι επικοινωνιακοί σχεδιασμοί της κυβέρνησης και αν θα γίνουν πρόωρες εκλογές, και περισσότερο το αν θα κατατεθεί ένα εναλλακτικό σχέδιο, ικανό να δώσει ταυτόχρονη διέξοδο από την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση. Γιατί για να θελήσει ο απογοητευμένος πολίτης να φτάσει στην κάλπη, θα πρέπει όχι απλά να συμφωνεί με τους αμυντικούς αγώνες αλλά να εμπνέεται από μια πραγματική και υλοποιήσιμη εναλλακτική πρόταση.

(1)https://www.express.gr/news/ellada/419748oz_20110213419748.php3
(2)https://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artId=384161&dt=13/02/2011
(3)https://government.gov.gr/2011/02/12/7914/
(4)https://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artId=384316&dt=13/02/2011
(5)https://government.gov.gr/wp-content/uploads/2011/02/Επικαιροποίηση-Προγράμματος-Οικονομικής-Πολιτικής.pdf
(6)https://www.cosmo.gr/Politics/Hellas/280223.html
(7)https://ecogreensalonika.wordpress.com/2011/01/23/eurobonds-a-last-year-proposal-by-the-greens-and-its-current-abuse/
(8)https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/113563.pdf
(9)https://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artId=384161&dt=13/02/2011