Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους απάντηση γνωστές προσωπικότητες της τέχνης, των επιστημών και των γραμμάτων. Σήμερα, δημοσιεύουμε τις απαντήσεις του φωτοδημοσιογράφου του πρακτορείου Reuters, Γιάννη Μπεχράκη.

Ads

Η κατάπτωση γενικότερα των αξιών και το χάσιμο του φιλότιμου με την όλη οικονομική κατάπτωση είναι αλληλένδετα. Χάσαμε το παιχνίδι με την οικονομία, όπως και το παιχνίδι με τις αξίες τις ηθικές. Η Ελλάδα είναι η παγκόσμια πρωτεύουσα του ωχαδελφισμού. Πάντα θέλουμε να ρίχνουμε τα βάρη σε κάποιον άλλον, συνήθως στην κυβέρνηση -την οποία εκλέγουμε!- ή στο διπλανό μας, ή σε κάποιον που γενικά που έχει εξουσία.

Παράδειγμα; Σχεδόν κάθε χρόνο κάποιες περιοχές πλημμυρίζουν από τις βροχές. Κάθε χρόνο. Και πάντα λέμε «Α, ο Δήμος δεν καθάρισε τα φρεάτια». Μα, συγγνώμη! Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει «Δεν είχαν καθαρίσει τα φρεάτια», όταν ακόμη βλέπω εν έτη 2011 να πετάνε κάποιοι τα σκουπίδια τους από τον τρίτο όροφο για να μη κατέβουν να τα βάλουν στον κάδο. Από τα πιο απλά ξεκινάω… Όταν, λοιπόν, πετάς τις γόπες σου, το περιτύλιγμα από τη σοκολάτα του παιδιού σου (για να μάθεις -εννοείται!- και στο παιδί σου, μια ανάλογη συμπεριφορά), ο αέρας, τα αυτοκίνητα, το νερό που πέφτει, τα πάνε όλα στο φρεάτιο. Και βέβαια θα βουλώσει το φρεάτιο! Επομένως είμαστε συνυπεύθυνοι.

Είναι λοιπόν αυτή η επίδειξη αδιαφορίας από τη μια και του ωχαδελφισμού από την άλλη: «Ωχ, εγώ θα κάνω κάτι μωρέ;». Θεωρώ αυτά τα δυο σαν τις βασικές αιτίες.

Ads

Άλλος λόγος είναι νομίζω αυτή η νοοτροπία που έχουμε από παλιά του «εντάξει, δεν χρειάζεται τώρα να κοπιάσω πάρα πολύ, ή να διαβάσω, να σπουδάσω, να δουλέψω παραπάνω, να κάνω κάτι με την αξία μου, αφού υπάρχει ο «πίσω» δρόμος: π.χ. έχω τον ξάδελφο που είναι πολιτικός ή τον τάδε συγγενή που θα με βοηθήσει!». Είμαστε φυγόπονος λαός. Από την άλλη είναι το κράτος το οποίο βέβαια, επαναλαμβάνω, εμείς το εκλέγουμε! Το οποίο κράτος, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα προτείνει και το ίδιο αυτόν τον «πίσω» δρόμο στον κόσμο. Δηλαδή βγαίνουν οι πολιτικοί από εδώ και από κει και λένε διάφορα περί προστασίας του πολίτη κλπ. Γιατί τα λένε αυτά; Επειδή κατά βάθος ξέρουν ότι είναι νυσταγμένος ο πολίτης, είναι φυγόπονος. Αλλά να μη πούνε ότι ο πολίτης φταίει. Να τα ρίξουμε στους… αντίπαλους πολιτικούς και λίγο σε μας. Έτσι. Να πει ο λαός «Να, είδες; Παραδέχτηκε ο πολιτικός το λάθος!». Υπάρχει δηλαδή ένα παραμύθι γενικότερα.

Συγχρόνως, έχουμε χάσει το αυτονόητο στην Ελλάδα. Και αναφέρομαι γενικά στην κατάπτωση των ηθών, των αξιών. Με πειράζει πάρα πολύ! Είσαι για παράδειγμα σταματημένος στο φανάρι, πίσω από τη διάβαση των πεζών. Ο «Βλάκας ο πεζός»; Σιγά μωρέ, δεν μας ενδιαφέρει! Είναι ένας τυφλός; Ή μια γυναίκα με ένα παιδί; Είναι ένας άνθρωπος που χρειάζεται βοήθεια; Κανένας δεν ασχολείται μαζί του! Όλοι αποστρέφουν το βλέμμα! Με τρελαίνει αυτό. Είναι δυνατόν; Στο λεωφορείο; Στο μετρό; Δεν σηκώνεται κανένας! Η έγκυος, η γιαγιά, ο παππούς; Δεν θα τους νοιαστεί κανένας!

Δεν ξέρω αν ακούγομαι αναχρονιστικός ή γραφικός ή λίγο ρομαντικός ή όλα μαζί, αλλά εγώ μεγάλωσα με τέτοιες βασικές αρχές. Κι όταν πιστεύω αυτές οι βασικές αρχές χάνονται, χάνονται τα πάντα! Δεν ξέρω. Υποφέρω κάθε μέρα. Βγαίνω στους δρόμους και υποφέρω κάθε μέρα. Γιατί νομίζω ότι πιο σημαντικά είναι τα θέματα τα οποία άπτονται του χαρακτήρα και της διαμόρφωσής του.

Τώρα, και στην Αμερική υπάρχει κρίση και στην Ιαπωνία υπήρχε και υπάρχει ακόμη πρόβλημα που είναι από τις μεγαλύτερες οικονομίες και μάλιστα που παράγουν κάτι. Γιατί εμείς το μόνο που παράγουμε είναι… Για να σκεφτώ… Τι παράγουμε; Σουβλάκια! Α, ναι, τουριστικές υπηρεσίες! Να μιλήσουμε και γι αυτό; Που τόσα χρόνια μας κοροϊδεύουνε με τα δωμάτια και τις τιμές; Με τις σαλάτες και το… ψόφιο λάδι; Τι έχει μέσα η σαλάτα; Ντομάτα, αγγουράκι κλπ. Και ενώ στοιχίζει 1 ευρώ εμείς την πουλάμε 5; Και είναι μπαγιάτικη; Και την έχουμε κόψει με τα χεράκια μας που είναι βρώμικα; Που έχουμε πάει στην τουαλέτα και μετά την έχουμε κόψει; Σιγά μωρέ! Και τι έγινε; Λοιπόν, αυτό είναι κατά βάση που προσφέρουμε!

Με τη φοροδιαφυγή; Άλλο αυτό. Εγώ θα μπορούσα να αισθανθώ κορόιδο. Είμαι ιδιωτικός υπάλληλος. Εδώ και 23 χρόνια και κάθε χρονιά παίρνω επιστροφή. Σπίτια δεν έχω. Τίποτα από αυτά. Έναν μισθό μόνο έχω. Στο τέλος του χρόνου που καταλαβαίνουν ότι μου έχουν κρατήσει παραπάνω χρήματα, μου δίνουνε μια επιστροφή, συνήθως αρκετά μεγάλη. Τα τελευταία δύο χρόνια που δούλευα στο Ισραήλ, στο γραφείο του Roiter που μου απέδιδαν και εκεί την επιστροφή από τη φορολογία, μου επέστρεφαν μαζί και το φόρο αυτών των χρημάτων! Στην Ελλάδα δεν κάνουν ούτε καν αυτό. Δεν έχει σημασία που είναι λίγα χρήματα. Ας ρωτούσαν αν αυτά τα δέκα ευρώ του φόρου θέλουμε να τα δώσουμε απευθείας σε μια αγαθοεργία, σε κάποια οργάνωση π.χ. για ορφανά παιδάκια.

Τόσα χρόνια, επίσης, αισθάνομαι ειλικρινά ότι ακόμη και οι υπηρεσίες που προσφέρονται από το κράτος δεν υπάρχουν. Δωρεάν υγεία; 23 χρόνια που δουλεύω πληρώνω και έχω πάει μόνο 3 φορές στο γιατρό! Δωρεάν παιδεία; Τι δωρεάν παιδεία; Πιστεύω, λοιπόν, ότι το κράτος ζητάει πάρα πολλά και δίνει πάρα πολύ λίγα.

Τέλος πάντων φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση. Γιατί οι έλληνες ψήφιζαν αυτούς που νόμιζαν ότι θα τους βοηθήσουνε να πάνε μπροστά. Δηλαδή να πάει μπροστά η οικογένειά τους και οι ίδιοι! Οπότε εισπράττουνε το ανάλογο. Όταν από την άλλη οι κυβερνήσεις λέγανε «θα σας κάνουμε δημοσίους υπαλλήλους»…. Ε, γεμίσαμε δημοσίους υπαλλήλους!

Τώρα τι πρέπει να κάνουμε για να βγούμε από αυτό; Πρέπει να σταματήσει αυτή η πελατειακή σχέση, η σχέση πελάτη-κράτους. Δεν είναι δυνατόν αντί να ψηφίζει ο πολίτης κατά συνείδηση, να ψηφίζει «κατά τσέπη»! Θεωρώ ότι είναι πολύ φτηνό και δείχνει πτώση της ηθικής και της λογικής και οποιασδήποτε αξίας. Τώρα πώς θα γίνει αυτό δεν ξέρω. Γιατί έχει ποτιστεί το dna μας με αυτή τη σχέση. Νομίζω το κράτος χρειάζεται να δείξει ότι πραγματικά μπορεί να κάνει πράγματα.

Για παράδειγμα, εμένα αυτό το κράτος, το οποιοδήποτε κράτος, με φοβίζει. Είναι σα να έχεις παντρευτεί με κάποιον που δεν μπορείς να τον εμπιστευτείς, να κάνεις πράγματα μαζί του, και λες: «Δεν υπάρχει περίπτωση, θα χωρίσουμε! Αυτός ο άνθρωπος δεν μου κάνει. Δεν μπορώ να τον εμπιστευτώ!». Τι έγινε για παράδειγμα με το θέμα του καπνίσματος; Το κράτος ψήφισε ένα νόμο που δεν μπορεί να ισχύσει.

Και τώρα λέει: «Άμα πληρώνεις μπορείς να καπνίζεις!». Τότε να πληρώνεις και για να μη φοράς κράνος, να σου επιτρέπεται επειδή πληρώνεις να παίρνεις ναρκωτικά κλπ. Είναι δυνατόν; Δηλαδή το κράτος λειτουργεί μόνο με τα λεφτά; Αν πληρώνεις μπορείς να κάνεις ότι θέλεις;

Ε, αυτό ακριβώς λέει το κράτος: Εάν πληρώνεις, μπορείς να κάνεις ότι θέλεις! Δεν είναι η αξία, δεν είναι η ηθική, δεν είναι όλα αυτά τα πράγματα που θα ‘πρεπε να ναι αλλά είναι τα λεφτά! Πρέπει να σταματήσει αυτό!

Πιστεύω, όμως, ότι θα περάσουν πάρα πάρα πολλά χρόνια για να φύγει αυτός ο ωχαδελφισμός. Πόσα; 300 χρόνια; Δεν ξέρω. Πρέπει πρώτα να αλλάξει το dna. Πρέπει πρώτα να σβηστούνε λέξεις από τα λεξικά! –

Απαντήστε στο tvxs: *Εσείς από ποιον θα θέλατε να ακούσετε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα; Στείλτε μας τις προτάσεις σας στο [email protected] με θέμα «Για το Τι πρέπει να κάνουμε;».