Ένα δραστικό «άνοιγμα» των κομμάτων στην κοινωνία που θα φέρει νέους ανθρώπους στο προσκήνιο κρίνει απαραίτητο για τη γενική ανάκαμψη της χώρας o καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά Θεόδωρος Πελαγίδης, μιλώντας στο tvxs.gr με αφορμή την εκπόνηση μελέτης για τη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ)*.

Ads

Για τις προωθούμενες ιδιωτικοποιήσεις, εκτιμά ότι «πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά η κάθε περίπτωση» και προκρίνει την αξιοποίηση «της περιουσίας και των εσόδων των δημόσιων επιχειρήσεων». Ερμηνεύοντας την άποψη ότι δεν αξιοποιούνται επαρκώς τα κονδύλια που διατίθενται μέσω του ΕΣΠΑ, επισημαίνει πως «για να υπάρχει υψηλή απορροφητικότητα, θα πρέπει να αναπτύσσεται και η εσωτερική οικονομία, ώστε να δημιουργούνται αντίστοιχες ανάγκες». Πάντως, εντοπίζει και «πρόβλημα τεχνοκρατίας στην κυβέρνηση». Γενικότερα, τονίζει την ανάγκη για «πιο ριζοσπαστικές λύσεις», καθώς «προστίθεται διαρκώς χρέος στο χρέος» το οποίο «δεν υπάρχει περίπτωση να αποπληρωθεί».

Ανεξάρτητα από τη δημοσιονομική διαχείριση, ποιες αναπτυξιακές δυνατότητες διαθέτει η χώρα σήμερα; Πού εντοπίζετε τις προοπτικές;

Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ότι η διευθέτηση των δημοσιονομικών, με οποιοδήποτε τρόπο και ανάλογα με τις ανάγκες και του εκάστοτε πιστωτή, αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε αναπτυξιακή διέξοδο. Έπειτα, για την εφαρμογή αλλαγών, δεν αρκούν απλώς θεσμικές μεταρρυθμίσεις, αλλά χρειάζονται και χρήματα. Για παράδειγμα, η αξιολόγηση στα πανεπιστήμια χρειάζεται χρήματα. Η αναδόμηση του κράτους ευημερίας χρειάζεται χρήματα. Εφόσον ξεπεραστεί το δημοσιονομικό πρόβλημα, υπάρχουν δυνατότητες σε τομείς όπως ο τουρισμός (παραθεριστικός και λοιπές μορφές), η αγροτική επιχειρηματικότητα, ένα μέρος της μεταποίησης, οι κατασκευές, το real estate, η μεταλλουργία και η ναυτιλία.

Ads

Έχετε αναφερθεί σε παράγοντες οι οποίοι εμποδίζουν την αλλαγή του σκηνικού στη χώρα. Μπορείτε να επισημάνετε κάποια παραδείγματα;

Το πολιτικό σύστημα είναι μια «κλειστή αγορά». Στην ουσία, δεν λειτουργεί η δημοκρατία. Χρειάζεται «άνοιγμα» των κομμάτων στην κοινωνία. Χρειάζονται διαφορετικοί άνθρωποι. Διαφορετικά, δεν μπορεί να διασφαλιστεί ούτε διαφάνεια, ούτε μια πιο λειτουργική αγορά που θα βάζει στο περιθώριο παράνομες πρακτικές (εξού και αποκλίσεις στο ισοζύγιο εισαγωγών – εξαγωγών) κ.ο.κ.

Γίνεται λόγος για ιδιαίτερα χαμηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ από την Ελλάδα. Εφόσον συνυπογράφετε, που αποδίδετε αυτή την αδυναμία;

Για να υπάρχει υψηλή απορροφητικότητα, θα πρέπει να αναπτύσσεται και η εσωτερική οικονομία, ώστε να δημιουργούνται ανάγκες. Με τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αγορά στην Ελλάδα σήμερα, δεν μπορεί να σημειωθεί απορρόφηση πόρων, παρά μόνο στην καλύτερη περίπτωση μία αναδιανομή χρημάτων. Υπάρχει βέβαια και ένα πρόβλημα τεχνοκρατίας στην κυβέρνηση, αυτό είναι φανερό. Το πολιτικό σύστημα είναι «κλειστό», αδιαφανές.

Ποια είναι η γνώμη σας αναφορικά με το φορολογικό ζήτημα;

Καλό θα ήταν να είχαμε χαμηλότερη φορολογία, αλλά δεν γίνεται, είναι πολύ δύσκολο. Και είναι αργά. Δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα με τη μείωση των συντελεστών να αναθερμανθεί η αγορά. Ξεχάστε το αυτό. Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σοβαρό πρόβλημα ζήτησης αυτή τη στιγμή. Με αυτά τα δεδομένα, το ίδιο κάνει στον επιχειρηματία να αντιμετωπίζει φόρο 15% ή φόρο 20%. Η επιχειρηματική τάξη, όπως και τα ελληνικά νοικοκυριά, φυλάγονται.

Η θέση σας αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις;

Κάθε μία δημόσια επιχείρηση έχει διαφορετικές δυνατότητες και ανάγκες. Πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά η κάθε περίπτωση και πρέπει να αξιοποιήσουμε την περιουσία και τα έσοδα των δημόσιων επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε με τις δυνατότητες σύγχρονων χρηματοπιστωτικών εργαλείων, να πουλήσουμε τα έσοδα για να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες μας. Από την άλλη πλευρά, θα χρειαστεί και να αποκρατικοποιηθούν κάποιες επιχειρήσεις. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Δεν είναι ιδιαίτερα αρνητική η παρούσα συγκυρία ως προς τις τιμές των μετοχών δημόσιων επιχειρήσεων;

Σαφώς και είναι. Γι’ αυτό θα πρέπει να προκρίνουμε τρόπους αξιοποίησης και όχι πώλησης της δημόσιας περιουσίας. Αντιλαμβάνομαι ωστόσο ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται να βρεθούν χρήματα. Ας ξεκινήσουμε όμως πρώτα από τα απλά.

Τι προβλέπετε για τη συνέχεια;

Δυστυχώς, στην καλύτερη περίπτωση, κατευθυνόμαστε προς ένα νέο -κρατικού τύπου, μονοκόμματο- δάνειο, αυτή τη φορά κάτω από πολύ χειρότερες συνθήκες. Και δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα αποδώσει, διότι προστίθεται διαρκώς χρέος στο χρέος. Υπάρχει ανάγκη για πιο ριζοσπαστικές λύσεις σήμερα.

Αυτή θα ήταν κατά τη γνώμη σας η περιβόητη αναδιάρθρωση;

Είναι και αυτό κάτι που πρέπει να το δούμε ξεχωριστά με κάθε πιστωτή. Ο καθένας έχει διαφορετικό ισολογισμό, διαφορετικές ανάγκες. Πάντως, είναι απαραίτητο να γίνει μια συνεννόηση. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποπληρωθεί αυτό το γιγάντιο χρέος.

*Οι καθηγητές Πελαγίδης, Καλογήρου και Κομνηνός εκπόνησαν μελέτη για τη ΜΟΔ, μέσα από την οποία διαπίστωσαν επιχειρηματικά, επαγγελματικά, συνδικαλιστικά και πολιτικά συμφέροντα τα οποία συμμαχούν σε βάρος της αλλαγής. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνουν τη σύναψη ενός κοινωνικού συμβολαίου για την εφαρμογή των νόμων και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, με στήριξη του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, ζητούν στοχευμένες δράσεις μέσω ΕΣΠΑ.

Εκτιμώντας ότι, μετά την ύφεση, η ελληνική οικονομία απειλείται να υπαχθεί σε καθεστώς μακράς καθήλωσης και επώδυνης επιδείνωσης στο παγκόσμιο σύστημα, ανάμεσα σε άλλα, εισηγούνται συστηματική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής στην παραγωγή και στην επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως και στη λειτουργία του Δημοσίου, στήριξη της επιχειρηματικότητας που βασίζεται στην ποιότητα, στη γνώση και στην καινοτομία σε όλους τους κλάδους, καθώς και προώθηση εξαγωγών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και παραδοσιακών κλάδων και συστηματική προσέλκυση ξένων επενδύσεων.