Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι πτήσεις τουρκικών αεροπλάνων πάνω από τα ελληνικά νησιά, η υφαλοκρηπίδα αλλά και το μεταναστευτικό φέρονται να τέθηκαν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στο επίκεντρο των συνομιλιών του Γιώργου Παπανδρέου και του τούρκου ομόλογού του, Ταγίπ Ερντογάν. Σημειώνεται ότι δεν υπήρξαν δηλώσεις από τους δύο πρωθυπουργούς μετά τη συνάντηση, αλλά ούτε και κάποια επίσημη ενημέρωση για την πολιτική ατζέντα των συνομιλιών.

Ads

Στη συνάντηση συμμετείχαν, προς το τέλος, και οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Δημήτρης Δρούτσας και Αχμέτ Νταβούτογλου.

Διπλωματικές πηγές δηλώνουν ότι «η συνάντηση που έγινε σήμερα στο Ερζερούμ δεν είχε στόχο την επίλυση συγκεκριμένων θεμάτων και τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων, αλλά σκοπεύει στη δημιουργία του πλαισίου που θα προωθήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες αναπτύσσονται μέσα στους θεσμούς που έχουν αποφασιστεί, όπως το θεσμό του Ανωτάτου Συμβουλίου».

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, μιλώντας στα εγκαίνια του σταδίου CEMAL GURSEL στο Ερζουρούμ το οποίο θα φιλοξενήσει την Ολυμπιάδα των Πανεπιστημίων, δήλωσε πως οι δύο κυβερνήσεις, Ελλάδας και Τουρκίας, έχουν αποφασίσει «να υπερβούν τις προκαταλήψεις του παρελθόντος». «Λάβαμε τολμηρές πρωτοβουλίες, για να σπάσουμε το φράγμα της προκατάληψης, που χώριζε τους δύο λαούς μας», πρόσθεσε ο Γιώργος Παπανδρέου.

Αναφερόμενος στην υποψηφιότητα της Τουρκίας για την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020, ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε ότι «η Ελλάδα θα είναι στο πλευρό της Τουρκίας, για τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020, καθώς και ανά πάσα στιγμή έτοιμη να προσφέρει την πολύτιμη τεχνογνωσία από τους δικούς μας Ολυμπιακούς Αγώνες, της Αθήνας του 2004».

Λίγο αργότερα, ο Γιώργος Παπανδρέου μίλησε στη σύνοδο στο Ερζερούμ των διπλωματών της Τουρκίας. Ο έλληνας πρωθυπουργός απηύθυνε έκληση για μια παραδειγματική συνεργασία Ελλάδας και Τουρκίας, σημειώνοντας ότι «η συνεργασία στην οποία ο ίδιος πρωταγωνιστεί και πρωταγωνιστούσε πάντοτε και την οποία ασπάζεται ο ελληνικός λαός και ασπαζόταν ιστορικά, έχει ορισμένες προϋποθέσεις».

Ο Γιώργος Παπανδρέου αναφέρθηκε στο θέμα των παραβιάσεων, που όπως είπε «δίνει στην Ελλάδα μια εντελώς διαφορετική εντύπωση από την εντύπωση της ειρηνικής συνεργασίας την οποία προωθεί η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν».

Παράλληλα, έκανε λόγο και για «απειλή πολέμου» που, όπως είπε χαρακτηριστικά στους Τούρκους πρέσβεις, «δεν συνάδει με τις αρχές του σύγχρονου κόσμου και δεν συνάδει με μια Τουρκία που θέλει μηδενικά προβλήματα με τους γείτονές της».

Αν η Τουρκία εννοεί πραγματικά ότι θέλει την ειρήνη, οι υπερπτήσεις πρέπει να σταματήσουν, τόνισε ο Γιώργος Παπανδρέου, ενώ στέλνοντας μήνυμα και για το casus belli που έχει θέσει η Τουρκία για το ενδεχόμενο επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων, σημείωσε πως «στο σημερινό κόσμο η απειλή πολέμου δεν έχει θέση στη διπλωματία». Όσον αφορά στην υφαλοκρηπίδα, ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι «αν δεν βρεθεί λύση, θα είμαστε αναγκασμένοι να πάμε στο δικαστήριο της Χάγης».

Ακόμη, αναφέρθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσα από την ιστορία και την στήριξη που έχει δώσει η Ελλάδα για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Το συμφέρον της Τουρκίας και το συμφέρον της Ελλάδας, επέβαλαν αυτή την αλλαγή», τόνισε ο Γιώργος Παπανδρέου και ζήτησε από τους Τούρκους πρέσβεις να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την ένταξη στην Ευρώπη.

Ο Γιώργος Παπανδρέου αναφέρθηκε και στην οικονομική κρίση που περνάει η Ευρώπη, χαρακτηρίζοντάς την «συγκυριακή» και υποστηρίζοντας ότι «η Ευρώπη θα εξέλθει ενισχυμένη από την κρίση αυτή και θα είναι τότε σε θέση να συζητήσει ευνοϊκότερα την ένταξη της Τουρκίας».

«Αυτοί που σήμερα έχουν επιφυλάξεις για την τουρκική ένταξη θα δουν τα πράγματα διαφορετικά», τόνισε. Αναφερόμενος στο θέμα των μεταναστών δήλωσε πως «η συνεργασία στην καταπολέμηση του σύγχρονου αυτού εγκλήματος της λαθρομετανάστευσης είναι αναγκαστική και για τις δύο χώρες».

Σχετικά με το Κυπριακό, ο Γιώργος Παπνδρέου δήλωσε ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να συμβάλουν ώστε οι δύο λαοί της Κύπρου να ζήσουν αρμονικά. «Δεν πρέπει να υπάρχουν ψευδαισθήσεις. Η Διεθνής Κοινότητα δεν πρόκειται να νομιμοποιήσει μια εισβολή και η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί, όσο συνεχίζεται η κατοχή», τόνισε.

Τέλος, χαρακτήρισε θετικά βήματα τις εξελίξεις που αφορούν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, εκφράζοντας την ελπίδα να συνεχιστούν, «ώστε οι άνθρωποι που απέμειναν στην Τουρκία, αλλά και όσοι αποφασίσουν να επιστρέψουν, να νιώσουν πραγματικά καλοδεχούμενο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας».

Από τη πλευρά του, ο τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν έθεσε το θέμα εκλογής μουφτή στη Θράκη, και επανέλαβε τη πρόταση του για το Κυπριακό σχετικά με γτετραμερείς συνομιλίες. Αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο Ερντογάν τόνισε ότι «η Ένωση δοκιμάζει την υπομονή μας, την οποία εμείς θα συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε».

Επιπλέον, ο τούρκος πρωθυπουργός σημείωσε ότι «εάν είχαν λυθεί τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας θα μπορούσαν και οι δυο χώρες να επωφεληθούν από την παγκοσμιοποίηση και την επιχειρηματικότητα».

Σημειώνεται ότι ο Γιώργος Παπανδρέου, πριν αναχωρήσει αργά το απόγευμα από την Τουρκία, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο, ώστε να τον ενημερώσει για τις συζητήσεις με τον τούρκο πρωθυπουργό.

«Ο κ. Παπανδρέου παίζει για τον κ. Ερντογάν το ρόλο που παίζει το Κολλητήρι στον Καραγκιόζη..», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΛΑΟΣ, Κωστής Αϊβαλιώτης. «Αντιλαμβανόμαστε το πρωτόκολλο των επιδαψιλεύσεων του Πρωθυπουργού προς την Τουρκία στο Ερζερούμ -πρώην Θεοδοσιούπολη- αλλά θα του συστήναμε να κατέθετε και ένα στεφάνι στον παρακείμενο τόπο μαρτυρίας χιλιάδων Ποντίων και Ελλήνων Μικρασιατών στο Άσκαλε», αναφέρει ανακοίνωση του ΛΑΟΣ.

Η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας, Ντόρα Μπακογιάννη έκανε λόγο για κλίμα «μυστικής διπλωματίας το οποίο υπονομεύει την όποια ειλικρινή προσπάθεια προσέγγισης». «Δεν έχει αλλάξει τίποτα στη στάση της Τουρκίας πέραν της επιστροφής ενός ακινήτου του Πατριαρχείου που η ίδια η τουρκική κυβέρνηση υπογράμμισε ότι επεστράφη λόγω των ευρωπαϊκών δικαστικών αποφάσεων», δήλωσε και πρόσθεσε ότι «οι παραβιάσεις και οι υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά συνεχίζονται, η Χάλκη παραμένει κλειστή παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι το θέμα “θα ρυθμιστεί”, ουδεμία παρέμβαση της Τουρκίας στον κ. Έρογλου υπάρχει, το Πρωτόκολλο της Άγκυρας δεν εφαρμόζεται και η ροή λαθρομεταναστών συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς. Η άσκηση εξωτερικής πολιτικής οφείλει να έχει διαφάνεια και εθνική συναίνεση. Φοβούμαι ότι λείπουν και τα δύο».

«Ο κος Παπανδρέου συνεχίζει ακάθεκτος την πορεία της μυστικής διπλωματίας», τονίζει ο Κώστας Ήσυχος υπεύθυνος του ΣΥΝ για την Εξωτερική Πολιτική. «Διαφαίνεται ότι η χώρα μας, με τη συνεχιζόμενη εξωτερική πολιτική της, γίνεται έρμαιο των γεωπολιτικών εξελίξεων και ανακατατάξεων στην περιοχή και, ευρύτερα, δε λαμβάνει κανένα μέτρο που θα στηρίξει και θα ενισχύσει πτυχές που σχετίζονται με τη συνθήκη για το δίκαιο της θάλασσας και το διεθνές δίκαιο γενικότερα. Αντί να πανηγυρίζει η κυβέρνηση, καλό θα ήταν να φέρει στην Βουλή, ενώπιον του Ελληνικού λάου, τους σχεδιασμούς της, που βρίσκονται στον αντίποδα μιας αποτελεσματικής ειρηνικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολίτικης, υπό πιέσεις και συμφέροντα ισχυρότερων δυνάμεων και πολυεθνικών ορέξεων. Δυστυχώς, αποδεικνύεται ότι η πολιτική του μνημονίου εναρμονίζεται πλήρως με την εφαρμοζόμενη εξωτερική πολιτική, που πάει «χέρι-χέρι» με ισχυρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα», δήλωσε ο Κώστας Ήσυχος.

«Είναι ώρα να αντιληφθεί ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση, ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις πρέπει να ξεφύγουν από το πλαίσιο δημοσίων σχέσεων και εντυπώσεων, καθότι οι μέχρι τώρα κινήσεις καλής θελήσεως της ελληνικής πλευράς, δεν έχουν βρει αντίκρισμα από την τουρκική πλευρά. Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται ιδιαίτερα έντονη διπλωματική και στρατιωτική δραστηριότητα από πλευράς της Τουρκίας, η οποία αμφισβητεί τα εθνικά μας δίκαια και, σε πολλές περιπτώσεις, προκαλεί. Σε αυτήν την ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας, με την οικονομία μας να διέρχεται βαθιά κρίση, την κοινωνική μας συνοχή να αποδυναμώνεται και τους θεσμούς μας να υπολειτουργούν, απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή και δεν συγχωρούνται πλέον λανθασμένες κινήσεις. Αναμένουμε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αξιοποιήσει την επίσκεψη αυτή προς όφελος της Ελλάδος, της ασφάλειας και της ειρήνης στην περιοχή», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΝΔ, Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Την Τετάρτη, η γ.γ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, δήλωσε ότι η συνάντηση Παπανδρέου-Ερντογάν και η συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού σε σύσκεψη Τούρκων πρεσβευτών υπό τον Ταγίπ Ερντογάν, επισφραγίζει τη συμφωνία για συνεκμετάλλευση του Αιγαίου. «Όταν γίνονται τέτοιες επισκέψεις και τέτοιες συναντήσεις έχουν δρομολογηθεί οι εξελίξεις», σημείωσε η Αλέκα Παπαρήγα.

«Στη ΝΔ, που με θράσος διαπιστώνει ερωτηματικά και ατυχείς διπλωματικές κινήσεις στην επίσκεψη του Πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, στη Τουρκία καθώς και στα κόμματα της αντιπολίτευσης, που ανακαλύπτουν “μυστική διπλωματία”, συνιστούμε να διαβάσουν, έστω και στοιχειωδώς, την ομιλία του Πρωθυπουργού στη σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων. Ίσως για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια – και με τόση ένταση – Έλληνας Πρωθυπουργός επέδειξε τόση τόλμη, αποφασιστικότητα και σαφήνεια θέσεων για τα εθνικά μας συμφέροντα. Και μάλιστα ενώπιον αυτού του ακροατήριου», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιώργος Πεταλωτής.

«Ο Πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, έθεσε ξεκάθαρες προϋποθέσεις για την συνεργασία Ελλάδας – Τουρκίας, στιγμάτισε τις παραβιάσεις και το casus belli, ως συμπεριφορές που δεν αρμόζουν σε καλή γειτονία και δεν συμβιβάζονται με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Επίσης ζήτησε τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, στα πλαίσια του σεβασμού των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Για άλλη μία φορά η Ελλάδα με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, απέδειξε ότι διαθέτει φωνή, επιχειρήματα και ισχυρή διεθνή παρουσία», πρόσθεσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Νωρίτερα, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Δημήτρης Δρούτσας και Αχμέτ Νταβούτογλου είχαν επαφές για τα ελληνοτουρκικά θέματα. Μετά τη συνάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε στο πρακτορείο «Ανατολή» ότι η συμμετοχή του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου και του υπουργού Εξωτερικών Δ. Δρούτσα στην ετήσια σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων αποτελεί απόδειξη του υψηλού επιπέδου των σχέσεων των δύο χωρών. Ακόμα, χαρακτήρισε «ιστορικό» το γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου και ο κ. Δρούτσας, θα μιλήσουν στους Τούρκους πρέσβεις. «Η Τουρκία πάντοτε ανταποκρίνεται στις ειλικρινείς προθέσεις φιλίας και όταν την προσεγγίζουν με αυτό τον τρόπο. Αυτή είναι η πολιτική μας στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή», είπε.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία διεξάγει προκαταρκτικές συνομιλίες με τις γαλλικές εταιρείες EDF, GDF Suez και Areva για την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στην Τουρκία. Όπως σημείωσε ο τούρκος υπουργός Ενέργειας, Τανέρ Ιλντίζ, οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, ωστόσο «προτεραιότητα στις διεξαγόμενες διαπραγματεύσεις έχουν οι Ιάπωνες της Toshiba έχουν προς το παρόν».

«Η Γαλλία ενδιαφέρεται για την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στην Τουρκία. Εξετάζουμε τις προσφορές τους, όμως οι συζητήσεις με την Ιαπωνία έχουν προτεραιότητα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο τούρκος υπουργός ενέργειας.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία υπέγραψε πέρυσι με τη Ρωσία μια συμφωνία ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της χώρας στο Ακουγιού (νότια Τουρκία), στη μεσογειακή ακτή.

Η Τουρκία προβλέπει επίσης να κατασκευάσει ένα δεύτερο πυρηνικό σταθμό στη Σινώπη (βόρεια Τουρκία), στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Επίσης τον περασμένο μήνα υπέγραψε με την Toshiba ένα πρωτόκολλο συμφωνίας για το έργο αυτό, όμως οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
«Να μετατρέψουμε τη γειτονιά μας σε περιοχή ειρήνης, σταθερότητας και ανάπτυξης, αυτός είναι ο στόχος μας», τόνισε ο Γιώργος Παπανδρέου σημειώνοντας ότι «το δυναμικό της περιοχής μας είναι τεράστιο, αλλά και η δύναμη της συνεργασίας μας είναι εξίσου τεράστια».