«Αιμομικτικές όπως οι σχέσεις των Θεών» χαρακτηρίζει τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πολιτικών και της κυβέρνησης ο πρώην αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τσαρλς Ρις σε τηλεγράφημα που απέστειλε τον Ιούλιο του 2006 στο State Department, με αντικείμενο την διαπλοκή στα ελληνικά media και τις επιπτώσεις της στην Αμερικανική πολιτική.

Ads

Ο Σκάι και η «Καθημερινή», που δημοσιεύουν τα έγγραφα, εξασφάλισαν πρόσβαση σε πάνω από 250 χιλιάδες αμερικανικά διπλωματικά τηλεγραφήματα που είχε στη διάθεσή της η νορβηγική εφημερίδα AftenPosten.

«Βιομηχανία ενίσχυσης επιρροής τα ΜΜΕ»

Ειδικότερα, όσον αφορά στα ελληνικά ΜΜΕ, ο Τσαρλς Ρις αναφέρει ότι «τα ιδιωτικά ΜΜΕ στην Αθήνα ελέγχονται από μία μικρή ομάδα ανθρώπων που δημιούργησαν ή κληρονόμησαν τις περιουσίες τους μέσω ναυτιλιακών, τηλεπικοινωνιακών, τραπεζικών, πετρελαϊκών ή άλλων επιχειρήσεων, και έχουν μεταξύ τους συγγένεια εξ αγχιστείας, ή παντρεύονται με πολιτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους ή/ και άλλους ισχυρούς επιχειρηματίες». Σύμφωνα με τον κ. Ρις, «η ελληνική βιομηχανία των media ελέγχεται από μεγιστάνες, στους οποίους δίνεται η δυνατότητα να χρηματοδοτούν τις ζημιογόνες επιχειρήσεις τους στα ΜΜΕ, λόγω της επιτυχημένης λειτουργίας των υπόλοιπων επιχειρήσεών τους» για να «ασκήσουν πολιτική και οικονομική επιρροή».

«Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τα media, τους δίνουν τη δυνατότητα να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα ΜΜΕ συχνά προβάλλουν μία σχεδόν ομοιόμορφη εικόνα, εκτός των διαχωρισμών σύμφωνα με τις κομματικές γραμμές. Παρομοίως, ένας πανομοιότυπος αντιαμερικανισμός εγχέεται σε σχεδόν κάθε ζήτημα, αλλά έχει λίγες επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις», σημειώνεται.

«Ο ελληνικός όρος «διαπλεκόμενα» αναφέρεται αποκλειστικά στον ιστό των αλληλοσυνδεόμενων συμφερόντων μεταξύ των ΜΜΕ, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης», τονίζει, προσθέτοντας πως «οι σχέσεις (τους) είναι πιο περίπλοκες και «αιμομικτικές» από αυτές μεταξύ των Θεών, των ημίθεων και των ανθρώπων στην ελληνική μυθολογία».

Σε ό,τι αφορά τους δημοσιογράφους, αναφέρει ότι «είναι κακοπληρωμένοι και συνήθως πολυθεσίτες για να μπορούν να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους. Δεν είναι ασυνήθιστο ένας δημοσιογράφος να εργάζεται σε γραφείο Τύπου υπουργείου, παρότι καλύπτει το ρεπορτάζ του συγκεκριμένου υπουργείου. Έχουν πλήρη επίγνωση των πολλών αφεντικών που έχουν (…). Είναι ακόμη σύνηθες οι δημοσιογράφοι να λαμβάνουν δώρα, ή ακόμη και χρήματα, από ανθρώπους οι οποίοι σχετίζονται με τα ρεπορτάζ που καλύπτουν. Η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 ήταν γνωστό ότι πλήρωνε δημοσιογράφους προκειμένου να γράφουν ευνοϊκά ρεπορτάζ (…)».

Ο πρώην αμερικανός πρέσβης παρουσιάζει την ιστορία των ελληνικών media από τον Όμηρο στο διαδίκτυο. «Ο Όμηρος έκανε ένα «ρεπορτάζ» του Τρωικού Πολέμου, μερικές εκατοντάδες χρόνια αφότου συνέβη και χρησιμοποίησε τα δεδομένα του πολέμου για να δημιουργήσει ένα ποιητικό έπος με μάχες μεταξύ των Θεών, με τους ανθρώπους να είναι τα πιόνια. Τα σημερινά ελληνικά ΜΜΕ χρησιμοποιούν το ίδιο «χαρμάνι» γεγονότων και φαντασίας, με μια ισόποση δόση «deus ex machina» (σ.σ; από μηχανής Θεού) – δηλαδή εξωτερικών δυνάμεων που ελέγχουν τα γεγονότα», τονίζει.

Ακόμα, ο Αμερικανός διπλωμάτης σημειώνοντας ότι κάποιοι από τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ έχουν «δεσμούς πετρελαίου» με την Μέση Ανατολή και κάποιοι έχουν ιδεολογικούς ή οικονομικούς λόγους να αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση, προσθέτει ότι «η ελληνική κοινή γνώμη τρέφεται σήμερα, όπως και στο 800 πΧ, σε μύθους, αποδιοπομπαίους τράγους, και θεωρίες συνωμοσίας, με τις ΗΠΑ να εξεικονίζονται σαν «Πλανητικός Ηγέτης», που ευθύνεται για τα εσωτερικά προβλήματα της Ελλάδας και το μειωμένο γόητρο της στην διεθνή σκηνή».

«Αν οι Έλληνες ιδιοκτήτες των ΜΜΕ αλλάξουν ριζικά στάση, (…) θα ήταν δυνατόν να δούμε μια προϊούσα μείωση του συναισθηματικού αντιαμερικανισμού που «χρωματίζει» τα media, και μία στροφή σε ρεπορτάζ πιο αντικειμενικά με έμφαση στα γεγονότα. Τα καλά νέα είναι ότι η σχέση μας με την ελληνική κυβέρνηση παραμένει ισχυρή, παρά τις προσπάθειες των ΜΜΕ, και η ελληνική κοινή γνώμη βολεύεται στο να εκτονώνεται κατά της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ενόσω θαυμάζει πολλές πτυχές της αμερικανικής κουλτούρας», καταλήγει.

Μακεδονικό

Πριν το βέτο

Πριν το ελληνικό βέτο στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, στις αρχές Αυγούστου του 2007, η πρεσβεία συντάσσει έκθεση για τη στάση που εκτιμά πως θα κρατήσει η ελληνική κυβέρνηση στην ένταξη του γειτονικού κράτους.

Η πρεσβεία διαγιγνώσκει ότι «κυβερνητικοί αξιωματούχοι και άλλοι πολιτικοί σηκώνουν το πήχυ για την είσοδο της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ επειδή αναμένεται να διεξαχθούν εκλογές τον Σεπτέμβριο».
Επίσης διαβλέπει πως η Ελλάδα χρησιμοποιεί την προσεχή διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως μέσο πίεσης αλλά και εξαναγκασμού της ΠΓΔΜ να συμβιβαστεί ως προς την ονομασία. Επιπλέον φαίνεται ο στόχος της πρεσβείας να προετοιμάσει το έδαφος για ένα παραγωγικό κύκλο διαπραγματεύσεων υπό τον μεσολαβητή του ΟΗΕ Νίμιτς, ώσπου να αποφασιστεί η ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Αργότερα, τέλη Αυγούστου του 2007, φαίνεται πως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης δήλωσε στον επιτετραμένο της πρεσβείας Κάντριμαν πως η Ελλάδα δεν ανέχεται αυτή την συμπεριφορά από μια μικρή χώρα σαν τα Σκόπια. Συγκεκριμένα, «Καταλαβαίνουμε να μας …φέρεται έτσι μια χώρα σαν την Τουρκία, αλλά όχι και από ένα νεοδημιουργηθέν κράτος όπως τα Σκόπια» τόνισε.

Πάγκαλος: Οι Μακεδόνες θα έπρεπε να χρησιμοποιούν όποιο όνομα θέλουν

Στις 15 Φεβρουαρίου 2008 ο Θεόδωρος Πάγκαλος συναντά τον αμερικανό πρέσβη Ντάνιελ Σπέκχαρντ στην Αθήνα. Ο τελευταίος εκείνη την ημέρα έστειλε ένα τηλεγράφημα στο οποίο έγραφε ότι «ο πρώην υπουργός Εξωτερικών ήταν γνωστός για τη “σκληρή γλώσσα” του και τη μη διπλωματική προσέγγισή του. Πιστεύει ότι η υπόθεση της ονομασίας είναι γελοία και μια καταστροφή εξαρχής. Τώρα που η Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει δημιουργηθεί, υποστήριξε ο Πάγκαλος, οι Μακεδόνες πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποια ονομασία θέλουν. Οσο για τις ελληνικές ανησυχίες για επεκτατισμό της Μακεδονίας είναι και αυτές γελοίες και προέρχονται από τις ελληνικές αναμνήσεις από τον Εμφύλιο πόλεμο. Όσο για το αδιέξοδο που έχει σημειωθεί ο Πάγκαλος τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να ανησυχούν πως θα το χρεωθούν. Χαρακτήρισε λογική τη λύση Νίμιτς και σημείωσε ότι είχε πει στην Μπακογιάννη ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θα εκμεταλλευθεί το ζήτημα. Το ΠΑΣΟΚ θα κάνει κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς, αλλά δεν θα εκμεταλλευθεί το θέμα σε βάρος της Ελλάδος».

Επίσης, επιχειρώντας να εξηγήσει γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει στις δημοσκοπήσεις παρά τις συνθήκες στη χώρα, ο Πάγκαλος δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως «το ΠΑΣΟΚ υποφέρει από φτωχή ηγεσία και κακές αποφάσεις της ηγεσίας. Ο Παπανδρέου είναι έντιμος και ευθύς, αλλά κακός στην επικοινωνία και όχι ηγέτης». Σχολιάζοντας, ο αμερικανός πρέσβης τόνιζε ότι λίγοι Έλληνες θα συμφωνούσαν με τον Πάγκαλο στο θέμα των Σκοπίων και πως, ακόμη και ο ίδιος, δεν θα εξέφραζε τις απόψεις αυτές δημοσίως.

«Ποιος είναι ποιος στη νέα ελληνική κυβέρνηση»

Την ημέρα που ανακοινώθηκε ποιοι θα είναι οι νέοι υπουργοί στην κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 2009, η πρεσβεία της Αθήνας στέλνει ένα τηλεγράφημα με τίτλο «Ποιος είναι ποιος στη νέα ελληνική κυβέρνηση». Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, παρουσιάζεται ως «επηρεασμένος από τα διδάγματα του Γαλλικού Μαοϊκού κινήματος». Ο Αμερικανός διπλωμάτης σημειώνει πως ο νέος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης «είναι αρνητικός προς τον καπιταλισμό και βασικό μέλος της αρχικής “επαναστατικής” ομάδας του ΠΑΣΟΚ που βρισκόταν γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου». «Με μακρά ιστορία και ευμετάβλητη ιδιοσυγκρασία, μαχητικός πολιτικός» o Πάγκαλος ξεχωρίζει για την «καυστική γλώσσα που χρησιμοποιεί εκθέτοντας φίλους και εχθρούς». «Θα πει αυτό που σκέφτεται χωρίς επιφύλαξη, χωρίς να ψάχνει την παραδοχή κανενός σε πολιτικά ντιμπέιτ και πάντα με μία ροπή στην αριστερά, καθώς θεωρείται από τους “παλιούς επαναστάτες”».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος περιγράφεται ως ο υπουργός Άμυνας που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ένα αδιέξοδο στα ζητήματα των εξοπλιστικών προμηθειών. «Η γνώση του πάνω στα αμυντικά θέματα», γράφει ο Αμερικανός πρέσβης, «είναι ελάχιστη προς το παρόν, παρόλο που οι υποστηρικτές του λένε ότι είναι επιδέξιος μαθητής και θα καλύψει την απουσία εμπειρίας με τη γνωστή εργασιομανία του». «Ο Βενιζέλος είναι έξυπνος και δεινός ρήτωρ που δεν αντέχει συζητήσεις με χαζούς. Το πρόσωπό του έχει μία μόνιμη έκφραση δυσαρέσκειας και χρησιμοποιεί πλούσιο λεξιλόγιο για να την εκφράσει», προσθέτει. Ένα από τα τηλεγραφήματα που χρονολογείται κατά τη διάρκεια της κούρσας διαδοχής στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ μεταξύ Παπανδρέου και Βενιζέλου καταλήγει: «Είναι φιλόδοξος, εριστικός, καυστικός και υπερήφανος, πονηρός, ελαφρώς ενοχλητικός και ενώ όχι αντιαμερικανός, όχι και μεγάλος θαυμαστής της Αμερικής».

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δόθηκε στην Τίνα Μπιρμπίλη όχι εξαιτίας της ακαδημαϊκής της επάρκειας, αλλά «εξαιτίας της ικανότητάς της ως δεινή λογογράφος του Γιώργου Παπανδρέου», αναφέρεται στα τηλεγραφήματα. Η υπουργός Περιβάλλοντος χαρακτηρίζεται ως «η εμβληματική μορφή της νέας ράτσας πολιτικών» που θέλει να επιβάλει ο πρωθυπουργός στις τάξεις του ΠΑΣΟΚ. Αναφέρεται ακόμα πως η κ. Μπιρμπίλη «χωρίς καμία κυβερνητική ή διοικητική εμπειρία, έχει τοποθετηθεί στο πηδάλιο ενός υπουργείου που δεν έχει ακόμα καθαρή αποστολή» και ότι παρά την εμπιστοσύνη που της δείχνει ο πρωθυπουργός «δεν έχει αρκετή πολιτική εμπειρία και βάρος για να τρέξει ένα υπουργείο που αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις από μεγάλα συμφέροντα που εναντιώνονται στην “πράσινη προσέγγιση”». Ο πρέσβης Σπέκχαρντ στο τηλεγράφημά του της 27 Νοεμβρίου 2009 αναφέρεται στους χειρισμούς της υπουργού στο πρόγραμμα απόσυρσης, που είναι όπως σημειώνει ενδεικτικοί της «απειρίας» της.

Στην πρώτη συνάντησή της με τον Αμερικανό πρέσβη τον Νοέμβριο του 2011, η νεοδιορισθείσα τότε υπουργός Οικονομίας Λούκα Κατσέλη περιγράφεται σαν μια «έξυπνη γυναίκα, με εντυπωσιακά ακαδημαϊκά προσόντα, που φαίνεται να αντιλαμβάνεται ποιες διαρθρωτικές αλλαγές απαιτούνται για να πάρει εμπρός η οικονομία, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να τονωθεί η ανάπτυξη». Εκφράζει την απορία του για τον αν θα μπορέσει να ξεπεράσει «τις προηγούμενες δημόσιες εξαγγελίες της εναντίον των αποκρατικοποιήσεων», αλλά και την υπόθεση ότι θα ακολουθήσει φιλεργατική πολιτική σε μία οικονομία «που απαιτεί ελαστικότητα». Τα σχόλια του κλείνουν με μία δόση απογοήτευσης για την αδυναμία της κ. Κατσέλη να ελέγξει τις απεργίες στο λιμάνι του Πειραιά, που όπως σημειώνει θα της κοστίσουν σίγουρα σε «αξιοπιστία και ειδικό βάρος».

Διαβάστε επίσης: Ο «Βούδας» Καραμανλής και η ρητορική Παπανδρέου