Η Πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου

Έληξε στις 08.00 το πρωί η απαγόρευση κυκλοφορίας που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση, για τρίτη συνεχή μέρα, στις μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου. Για ακόμα μία φορά, οι διαδηλωτές αγνόησαν την απαγόρευση και διανυκτέρευσαν στις πλατείες και τους δρόμους, κάλεσαν σήμερα το λαό σε γενική απεργία ενώ οργανώνουν για αύριο “διαμαρτυρία εκατομμυρίων”. Ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι πέρασε τη νύχτα με τους χιλιάδες διαδηλωτές στην κεντρική πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου, υπογραμμίζοντας πως «αυτό που ξεκινήσαμε δεν μπορεί να αναστραφεί» Στρατιωτικά αεροσκάφη στέλνει η ελληνική κυβέρνηση στην Αίγυπτο για τη μεταφορά των Ελλήνων πολιτών.

Αρκετά αντιπολιτευτικά κινήματα, μεταξύ των οποίων και η Μουσουλμανική Αδελφότητα επιθυμούν o Μπαραντέι να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων με το καθεστώς Μουμπάρακ. «Ο λαός θέλει την πτώση του καθεστώτος», φώναζαν οι διαδηλωτές στην κεντρική πλατεία του Καΐρου χθες το βράδυ, μεταξύ των οποίων βρέθηκαν και εκατοντάδες δικαστές, σύμφωνα με το Al Jazeera.

Ύστερα από κυβερνητική εντολή, ο στρατός προχώρησε σε επίδειξη δύναμης, με ελικόπτερα και αεροσκάφη να πετούν πάνω από τις πόλεις, ενώ πιο έντονη έγινε η παρουσία των αρμάτων μάχης στους μεγάλους δρόμους. Ενώ οι διαδηλώσεις συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, πληθαίνουν οι αναφορές για έλλειψη ασφάλειας αφού η αστυνομία έχει εξαφανιστεί. Κατά τη διάρκεια της νύχτας οι ίδιοι οι πολίτες σχημάτιζαν μπλόκα στους δρόμους και έλεγχαν τους διερχόμενους, προκειμένου να αποφευχθούν λεηλασίες περιουσιών.

Σε αρκετές φυλακές της Αιγύπτου σημειώθηκαν ομαδικές αποδράσεις. Τριαντα-τέσσερις επικεφαλής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας βγήκαν από τη φυλακή Γουαντί Νατρούν όταν οι φύλακες εγκατέλειψαν το πόστο τους.

Ο επί τριάντα χρόνια πρόεδρος της Αιγύπτου, Χόσνι Μουμπάρακ, στο μεταξύ έχει δώσει εντολή στο νέο πρωθυπουργό Αχμέντ Σαφίκ να προχωρήσει σε πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε το περιεχόμενο μιας επιστολής του Μουμπάρακ προς τον Σαφίκ, στην οποία του επισημαίνει την ανάγκη για πρόοδο προς τη συνταγματική και νομοθετική μεταρρύθμιση μέσω του διαλόγου με τα πολιτικά κόμματα. Επίσης, ο Μουμπάρακ καλεί για οικονομικές πολιτικές που θα μειώσουν την ανεργία θα βελτιώσουν το επίπεδο της ζωής των πολιτών.

Στο μεταξύ, οι διαδηλωτές που διανύουν την έβδομη ημέρα κινητοποιήσεων, προσανατολίζονται σε «πορεία εκατομμυρίων» την Τρίτη. Χθες, δεκάδες χιλιάδες έμειναν όλη τη μέρα στους δρόους της Αλεξάνδρειας, ενώ μεγάλες διαδηλώσεις έγιναν και σε Μανσούρα, Νταμανχούρ και Σουέζ.

Από την έναρξη των κινητοποιήσεων την περασμένη Τρίτη, τουλάχιστον 120 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από πυρά των δυνάμεων ασφαλείας, ενώ οι τραυματίες ξεπερνούν τις 2.000.

Τελευταίες εξελίξεις

15.30: Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Γιούσεφ Μπούτρος-Γάλι αντικαταστάθηκε από τον Γκαουντάτ ελ-Μαλτ, ο οποίος ήταν επικεφαλής του ελεγκτικού συμβουλίου και θεωρούνταν πολέμιος της διαφθοράς. Ωστόσο ο Ελ-Μαλτ διέψευσε την πληροφορία ότι διορίστηκε υπουργός Οικονομικών, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Αραμπίγια.

Εν τω μεταξύ κλειστές θα παραμείνουν κι αύριο οι τράπεζες της Αιγύπτου χωρίς μάλιστα να έχει οριστεί ημερομηνία για την επαναλειτουργία τους. «Θα παρακολουθούμε την κατάσταση σε καθημερινή βάση» δήλωσε ο αναπληρωτής διοικητής της κεντρικής τράπεζας Χισάμ Ραμίζ στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων MENA.

Νωρίτερα, ομάδα αγνώστων επιτέθηκε σε αποθήκη στο μουσείο Καντάρα κοντά στην πόλη Ισμαηλία στη Διώρυγα του Σουέζ, η οποία περιείχε 3.000 αντικείμενα από τη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή περίοδο, σύμφωνα με πηγές από την τουριστική αστυνομία. Οι πληροφορίες λένε πως σημειώθηκαν λεηλασίες ενώ αρχαία έργα τέχνης υπέστησαν ζημιές. Την ίδια ώρα αρχαιολόγος δηλώνει πως παρόμοια περιστατικά σημειώθηκαν σε αποθήκες κοντά στις πυραμίδες της Σακάρα και του Άμπου Σιρ.

14.44: Η κρατική τηλεόραση ανακοίνωσε πως ο πρόεδρος Μουμπάρακ διόρισε νέα κυβέρνηση. Ο ανταποκριτής του CNN μεταδίδει πως πλήθος στρατιωτών και άρματα μάχης είναι παραταγμένα μπροστά από τις πυραμίδες, με τους αξιωματούχους να επιμένουν πως οι πυραμίδες παραμένουν ανοιχτές για τους τουρίστες.

14.12: Όπως μεταδίδει το Al Jazeera, το καθεστώς διόρισε τον Μαχμούντ Ουαγκντί υπουργό Εσωτερικών, με την αστυνομία στις αρμοδιότητές του. Ο Ουαγκντί είναι ο πρώην επικεφαλής του σωφρονιστικού συστήματος της Αιγύπτου. Επιπλέον, συνελήφθησαν 6 δημοσιογράφοι του Al Jazeera από το στρατό, όπως γνωστοποίησε το ίδιο το δίκτυο. Ελικόπτερα πετάνε και σήμερα πάνω από το Κάιρο, μεταδίδει το BBC. Ο στρατός προστατεύει την αστυνομία για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας. Μέσω του Twitter έγινε γνωστό ότι και ο διάσημος ηθοποιός Ομάρ Σαρίφ ζητά την παραίτηση του Χ. Μουμπάρακ. Κλειστές είναι σήμερα όλες οι τράπεζες στη χώρα.

13.45:Για την πιθανότητα να περάσει η εξουσία της Αιγύπτου στα χέρια της ριζοσπαστικής ισλαμικής αντιπολίτευσης προειδοποιεί ο Ισραηλινός πρόεδρος Σιμόν Πέρες, λέγοντας ότι ένα φανατικό θρησκευτικό καθεστώς στην Αίγυπτο δεν θα ήταν καλύτερο από την απουσία της δημοκρατίας. «Ανέκαθεν είχαμε και εξακολουθούμε να έχουμε μεγάλο σεβασμό για τον πρόεδρο Μουμπάρακ» δήλωσε ο Πέρες στη διάρκεια δεξίωσης που παρέθεσε σε νεοδιορισθέντες πρεσβευτές στην κατοικία του στην Ιερουσαλήμ.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει δώσει οδηγίες στην κυβέρνησή του να μην σχολιάσει τις εξελίξεις στην Αίγυπτο. Πάντως η εφημερίδα Haaretz αναφέρει επικαλούμενη εμπιστευτικά έγγραφα ότι το Ισραήλ ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξουν τη σταθερότητα του αιγυπτιακού καθεστώτος.

12.44: Στο προάστιο του Καΐρου, Σούμπρα, περισσότεροι από 1.000 διαδηλωτές έχουν ξεκινήσει διαδήλωση μετά την μεσημεριανή προσευχή. Στην πλατεία Ταχρίρ, οι διαδηλωτές φροντίζουν μόνοι τους για την καθαριότητα της περιοχής.

12.36: Η παρουσία της αστυνομίας γίνεται περισσότερο αισθητή σταδιακά, στους δρόμους. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης, σήμερα η απαγόρευση κυκλοφορίας θα ξεκινήσει μία ώρα νωρίτερα από χθες, δηλαδή στις 15.00. Σημειώνεται πως Αθήνα και Κάιρο βρίσκονται στην ίδια ζώνη ώρας. Στο μεταξύ, ακτιβιστές συνέταξαν λίστα με τους αγνοούμενους των τελευταίων ημερών.

12.14: Ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασαρ Ασάντ δήλωσε σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal, πως οι εξεγέρσεις σε Τυνησία και Αίγυπτο οδηγούν σε μια “νέα εποχή” τον αραβικό κόσμο, αλλά υποστήριξε πως η χώρα του είναι άτρωτη. Στην Αλεξάνδρεια, πλήθη σπεύδουν στα καταστήματα προκειμένου να αγοράσουν προμήθειες τροφίμων ενώ παρατηρούνται ήδη ελλείψεις σε φάρμακα.

11.54: Χαώδης η κατάσταση στο αεροδρόμιο του Καΐρου, με τις αίθουσες αναμονής γεμάτες κόσμο, μεταδίδει ο ανταποκριτής της Guardian. Οι Βρετανοί πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι από την έλλειψη δράσης εκ μέρους της κυβέρνησής τους. Στους δρόμους του Καΐρου περιπολίες πολιτών εξακολουθούν να φροντίζουν για την ασφάλεια πολιτών και περιουσιών. Νωρίτερα, η ΜΚΟ Human Rights Watch απηύθυνε κάλεσμα κατευθείαν προς τον επικεφαλής του αιγυπτιακού στρατού να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση της χώρας προς τη δημοκρατία. Η στρατιωτική παρουσία στην πρωτεύουσα παραμένει ισχυρή αλλά με εμφανώς καλή προδιάθεση προς τους πολίτες, μεταδίδει η Guardian.

10.26: Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον εμφανίστηκε στο BBC 1, καλώντας την Αίγυπτο να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και όχι σε καταστολή. Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε, εν τω μεταξύ, τηλεφωνική συνομιλία με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν για την αξιολόγηση των εξελίξεων στην περιοχή. Αμφότεροι αναγνώρισαν τα «νόμιμα και φυσικά δημοκρατικά δικαιώματα» των Αιγυπτίων, όπως αναφέρεται σε τουρκική ανακοίνωση.

10.00: Επανεμφανίστηκαν τροχονόμοι για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, στο Κάιρο. Χιλιάδες πολίτες παραμένουν στην κεντρική πλατεία του Καϊρου, Ταχρίρ ενώ προσέρχονται κι άλλοι.

09.00: Ο στρατός στήνει οδοφράγματα στο Κάιρο, σύμφωνα με το Al Jazeera. Η ισραηλινή Haaretz γράφει σήμερα πως το καλεί τους ηγέτες του κόσμου να ρίξουν τους τόνους κατά του Χ. Μουμπάρακ, επικαλούμενη ανώτατους ισραηλινούς αξιωματούχους. Σύμφωνα με την εφημερίδα, το Ισραήλ έστειλε διπλωματικά τηλεγραφήματα προς περίπου 12 πρεσβείες της ανα τον κόσμο, ζητώντας από τους πρέσβεις του να υπογραμμίσουν στις χώρες που βρίσκονται την σημασία της σταθερότητας στην Αίγυπτο. Οι πρέσβεις καλούνται να το πράξουν αυτό όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Επικοινωνία Μουμπάρακ με τον Ιορδανό βασιλιά

Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα ο Β΄ειχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Χόσνι Μουμπάρακ για να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις της λαϊκής εξέγερσης στην Αίγυπτο, μετέδωσε το ιορδανικό πρακτορείο ειδήσεων Petra. “Ο βασιλιάς ευχήθηκε στην Αίγυπτο, αδελφή χώρα, ασφάλεια, σταθερότητα και πρόοδο” σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Παράλληλα ο ιορδανός μονάρχης “συζήτησε τηλεφωνικά τα τελευταία γεγονότα στην περιοχή με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπαμα, τον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, τον μονάρχη του Μπαχρέιν Χαμάντ μπεν Ισα αλ Χαλίφαχ και τον έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου” μετέδωσε το πρακτορείο Petra.

Σήμερα στο Αμάν εκατοντάδες Ιορδανοί συγκεντρώθηκαν μπροστά από την αιγυπτιακή πρεσβεία και φώναζαν συνθήμανα κατά του προέδρου Μουμπάρακ εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους με τους αιγύπτιους πολίτες.

Ξένες χώρες στέλνουν αεροσκάφη για επαναπατρισμό των πολιτών τους

Η Ιαπωνία, η Ινδία και η Αυστραλία ανακοίνωσαν πως θα στείλουν αεροσκάφη στην Αίγυπτο για τη μεταφορά των πολιτών τουςς που βρίσκονται στη χώρα. Και η ελληνική κυβέρνηση πρόκειται να στείλει στρατιωτικά αεροσκάφη για την αποχώρηση όσων ελλήνων πολιτών το επιθυμούν. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Εξωτερικών, δύο C130 βρίσκονται σε ετοιμότητα, αλλά αναμένουν την επιβεβαίωση από τις αρχές ασφαλείας των αεροδρομίων προκειμένου να ξεκινήσουν. Στην Αλεξάνδρεια, περίπου 100 Έλληνες επιθυμούν επαναπατρισμό ενώ στο Κάιρο λιγότεροι από 50.

“Μίλησα πριν από λίγο με την Πρεσβεία μας στο Κάϊρο” δήλωσε πριν από λίγο στο ράδιο 9 ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Γ. Δελαβεκούρας. “Η νύχτα φαίνεται ότι ήταν πιο ήρεμη απ’ ότι τις προηγούμενες. Υπάρχουν ομάδες αυτοάμυνας στους δρόμους. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί σήμερα κι η ημέρα. Χθες το πρωί, σε μια σύσκεψη υπό τον κύριο Δόλλη, αποφασίστηκε η ενεργοποίηση του σχεδίου επαναπατρισμού όσων Ελλήνων επιθυμούν να επιστρέψουν. Θα είναι και ο ίδιος ο κύριος Δόλλης με τα αεροσκάφη. Προϋπόθεση βέβαια για να γίνει αυτή η επιχείρηση είναι να έχουμε εξασφαλίσει ότι θα υπάρχουν συνθήκες ασφαλείας για τους Έλληνες που επιθυμούν να επιστρέψουν, και αυτό σημαίνει κυρίως την ασφαλή μεταφορά τους από τους τόπους που βρίσκονται στο αεροδρόμιο. Τα αιτήματα που έχουμε είναι από την Αλεξάνδρεια, η Κοινότητα του Καΐρου ανακοίνωσε ότι σε αυτή τη φάση δεν υπάρχουν Έλληνες οι οποίοι επιθυμούν να επιστρέψουν από το Κάϊρο, οπότε θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση σήμερα προκειμένου να μπορέσουμε όσους το επιθυμούν να επιστρέψουν, να τους γυρίσουμε πίσω.”

Moody’s: Υποβάθμιση της Αιγύπτου

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s Investors Service υποβάθμισε σήμερα κατά μία βαθμίδα την πιστοληπτική ικανότητα της Αιγύπτου σε «Ba2» και είναι πιθανή και νέα υποβάθμιση μεσοπρόθεσμα, αφού οι προοπτικές χαρακτηρίζονται πλέον «αρνητικές». Στην ανακοίνωσή του ο οίκος εξηγεί ότι έλαβε την απόφασή του «εξαιτίας της πρόσφατης και σημαντικής αύξησης του πολιτικού κινδύνου» στη χώρα.

Δύο ειδικοί πιστεύουν ότι οι διαδηλώσεις θα συνεχιστούν και ότι ο Χόσνι Μουμπάρακ θα πέσει

«Ήταν αναπόφευκτο να σκοτωθούν άνθρωποι στην Τύνιδα και το Κάιρο; Ναι, γιατί οι αραβικές κοινωνίες δεν μπορούν πια να αισθάνονται φυλακισμένες σε ένα φαύλο κύκλο όπου όλοι καταπιέζονται είτε από τον εγχώριο δεσπότη είτε από τον εξτρεμιστή μουλά» λέει στην εφημερίδα Ρεπούμπλικα ο Ζιλ Κεπέλ, γάλλος ειδικός για το Ισλάμ και διευθυντής της έδρας «Μέση Ανατολή – Μεσόγειος» στο Ινστιτούτο πολιτικών μελετών του Παρισιού.

Ο Κεπέλ δεν είναι απαισιόδοξος για τις εξελίξεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο. «Πρόκειται για κοινωνίες που έχουν αποδείξει την επιθυμία τους να αποτελέσουν και πάλι μέρος της παγκόσμιας ιστορίας, από την οποία αποσπάστηκαν είτε από τον εκάστοτε δικτάτορα είτε από την τζιχάντ». Όπως επισημαίνει, ο Χόσνι Μουμπάρακ έχει γίνει ένα πρόβλημα για ένα μέρος του αιγυπτιακού κατεστημένου, καθώς δεν μπόρεσε να λύσει τα εσωτερικά προβλήματα και οδήγησε την Αίγυπτο να χάσει το κύρος και τη δύναμη που είχε κάποτε σ’ αυτή την περιοχή του κόσμου. Ο Λίβανος, για παράδειγμα, είναι σήμερα μια σκακιέρα όπου παρεμβαίνουν η Άγκυρα και η Τεχεράνη, αλλά όχι και το Κάιρο.

Αναφερόμενος στον Όμαρ Σουλεϊμάν, τον οποίο ο Μουμπάρακ έχρισε αντιπρόεδρο, ο γάλλος ειδικός εκφράζει την άποψη ότι ήταν εδώ και χρόνια το πραγματικό αφεντικό της Αιγύπτου, όπως στην Αλγερία το αφεντικό είναι ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών στρατηγός Ταουφίκ. Ο Σουλεϊμάν θα διαπραγματευθεί τώρα με τις διάφορες δυνάμεις της αντιπολίτευσης και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο βασικός του στόχος είναι να αποτραπεί η ανάληψη της εξουσίας από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Αντίθετα όμως με την Τυνησία, όπου η οργάνωση αυτή έχει υποστεί μεγάλες απώλειες και όπου υπάρχει μια φιλελεύθερη μεσαία τάξη, στην Αίγυπτο οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι αποτελούν την κυρίαρχη πολιτική δύναμη. Επιπλέον, εδώ η μεσαία τάξη δεν διατηρεί δεσμούς με τις μάζες των 80 εκατομμυρίων Αιγυπτίων και η δυνατότητά της να τους επηρεάσει είναι μηδενική.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο στρατηγός Σουλεϊμάν θα αναγκαστεί να βρει μια πολιτική εξίσωση που θα επιτρέψει τη μετάβαση προς το μέλλον. Όπως λέει ο Ζιλ Κεπέλ, «ο Σουλεϊμάν μοιάζει περισσότερο με ένα δημιουργό του βασιλιά, παρά με ένα δυνάμει βασιλιά».

Και η τυνήσια ανθρωπολόγος Λίλια Ζαουάλι, όμως, πιστεύει ότι οι διαδηλώσεις θα συνεχιστούν και θα γίνουν ισχυρότερες. «Ο Μουμπάρακ θα πέσει, δεν μπορεί να συνεχίσει άλλο», λέει στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. «Κατά την άποψή μου δεν θα είναι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές. Όπως δεν θα είναι υποψήφιος και ο γιος του, ο Γκαμάλ. Οι δυναστείες τελείωσαν. Τις προάλλες ήμουν στο Κατάρ, συνάντησα κόσμο από όλες τις αραβικές χώρες, όλοι ήταν ενθουσιασμένοι. Ένας λόγος που οι Αιγύπτιοι ανέχονταν μέχρι τώρα όλη αυτή τη φτώχεια έχει να κάνει με τη θρησκεία: πιστεύουν σ’ έναν κόσμο καλύτερο μετά τον θάνατο. Η μοιρολατρία, η αίσθηση ότι δεν μπορούν να τα βάλουν με τη θέληση του Θεού, κράτησαν τους Αιγυπτίους σε μια ψευδαίσθηση κοινωνικής ειρήνης. Και τώρα τους βλέπουμε να αυτοπυρπολούνται, παρόλο που οι ιμάμηδες λένε ότι με τον τρόπο αυτό θα πάνε στην κόλαση…»

Οι συγκρίσεις με τις επαναστάσεις του 1989 στην ανατολική Ευρώπη είναι άραγε υπερβολικές; «Εδώ και πολλές δεκαετίες», απαντά ο Ζιλ Κεπέλ, «η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έχει παραμείνει στάσιμη γύρω από τρεις άξονες: την ισραηλοπαλαιστινιακή διένεξη, τις χώρες του Κόλπου και την κρίση Πακιστάν-Αφγανιστάν. Αυτά που γίνονται σήμερα αντανακλούν μια επιρροή που έρχεται από τα δυτικά. Η καλύτερα από το Μάγρεμπ και την Τυνησία, μια χώρα που είναι πιο κοντά στην ευρωπαϊκή κουλτούρα. Το σύνθημα «Ben Ali degage» (Μπεν Άλι ξεκουμπίσου) έγινε στην Αίγυπτο «Mubarak degage». Κι αυτό σε μια χώρα όπου σχεδόν κανείς δεν μιλά πλέον γαλλικά. Είναι ασφαλώς συμβολικό το γεγονός ότι οι εξεγερμένοι φωνάζουν τα συνθήματά τους στη γλώσσα της γαλλικής επανάστασης…»

Και οι επόμενες δικτατορίες που κινδυνεύουν; «Στην Υεμένη παρατηρούνται διάφορες ενδείξεις αστάθειας. Αν, όπως όλα δείχνουν, το σύστημα Μουμπάρακ καταρρεύσει, θα υπάρξει χωρίς αμφιβολία ένα τσουνάμι εξελίξεων».