Το κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν είναι ο νικητής των χθεσινών βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία, διασφαλίζοντας την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, όχι όμως τα δύο τρίτα που απαιτούνται για την αναθεώρηση του συντάγματος. Οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι σχεδιάζει ένα σύνταγμα που θα «δέσει» το κόμμα του στην εξουσία και ότι οι περισσότερες εξουσίες που προωθεί για τον Πρόεδρο, κρύβουν την δική του επιθυμία να αναλάβει το αξίωμα.

Ads

Η μεγάλη επιτυχία του κυβερνώντος κόμματος που πήρε περίπου το 50% των ψήφων, η επιτυχία των Κούρδων να αυξήσουν από 20 στους 36 τους βουλευτές τους, η επιτυχία των ακροδεξιών να ξεπεράσουν το 10% και η κατά πέντε μονάδες αύξηση της δύναμης του ΡΛΚ, είναι εν πολλοίς το συνολικό αποτέλεσμα των εκλογών. Το κόμμα της Δικαιοσύνης κατέρριψε χθες ρεκόρ αφού θα σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση σε τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις (2002,2007,2011) αυξάνοντας μάλιστα τη δύναμή του κάθε φορά.

Επιπλέον ερώτημα που αιωρείται είναι αν ο Ερντογάν στηριζόμενος στο 50% και ανεξάρτητα από το ότι δεν διαθέτει 330 έδρες στην εθνοσυνέλευση, θα επιχειρήσει τη θεσμοθέτηση προεδρικού συστήματος στην Τουρκία.

Οι αντίπαλοί του υποστηρίζουν πως ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να δώσει μεγαλύτερες εκτελεστικές εξουσίες στον πρόεδρο, επειδή ο ίδιος εποφθαλμιά αυτό το αξίωμα.

Το ΑΚΡ, με τις 325 από τις 550 έδρες που εξασφάλισε είναι κοντά στον αριθμό των 367, που θα επέτρεπε στο κόμμα να προωθήσει συνταγματικές αλλαγές μόνο με τις δικές τους ψήφους. Τώρα όμως πιθανώς να χρειάζεται να εκθέσει τις προτάσεις του άμεσα σε δημοψήφισμα.

Μιλώντας στους συγκεντρωμένους μπροστά από τα κεντρικά γραφεία του κόμματος στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρωθυπουργός τόνισε ότι θα αναζητήσει τη συναίνεση «με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με τα κόμματα που δεν εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο, με τα ΜΜΕ, τις ΜΚΟ, με την επιστημονική κοινότητα και με όποιον έχει κάτι να πει».

Υποσχέθηκε «ένα σύνταγμα αστικό, ελεύθερο, που περιλαμβάνει όλα τα μέρη της κοινωνίας». Τόνισε, επίσης την αναγκαιότητα ενός συντάγματος που θα αντικαθιστά αυτό που ίσχυε από το 1982 και συντάχθηκε υπό στρατιωτικό νόμο, ώστε η Τουρκία να καταστεί πιο δημοκρατική ενισχύοντας ταυτόχρονα τις ατομικές ελευθερίες.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στην προσδοκία της Τουρκίας να αποτελέσει στη Δύση τη φωνή της Μέσης Ανατολής, που μπορεί να ωφεληθεί επίσης από τη νίκη του. «Πιστέψτε με, το Σεράγεβο κέρδισε σήμερα όσο και η Κωνσταντινούπολη, η Βυρηττός όσο και η Σμύρνη, η Δαμασκός όσο και η Άγκυρα….»

Όσον αφορά στους Κούρδους, η επιτυχία είναι δεδομένη ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Με βάση το συνολικό ποσοστό που προκύπτει από την άθροιση των ψήφων που πήραν οι υποστηριζόμενοι από το Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας ανεξάρτητοι, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της εκλογικής τους δύναμης στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Ωστόσο μειώθηκε η δύναμή τους στη Δυτική Τουρκία. Από τους 36 ανεξάρτητους, οι 33 εξελέγησαν στη Νοτιοανατολική Τουρκία και οι 3 στην Κωνσταντινούπολη.

Μεταξύ των 36 ανεξάρτητων είναι και ο Ερόλ Ντόρα, ο πρώτος Χριστιανός βουλευτής στην Τουρκία μετά από πολλά χρόνια. Εξελέγη στο Μάρντιν της Νοτιοανατολικής Τουρκίας και είναι αραβόφωνος Καθολικός.

Άγνωστο είναι ακόμη τι θα γίνει με τους συνολικά 9 βουλευτές που έχουν εκλεγεί, αλλά είναι προφυλακισμένοι για διάφορες υποθέσεις. Πρόκειται για δύο βουλευτές του ΡΛΚ και έναν του ακροδεξιοί Κόμματος που είναι προφυλακισμένοι κατηγορούμενοι στην υπόθεση «Εργκενεκόν» και έξι ανεξάρτητους βουλευτές που κατηγορούνται στην υπόθεση της Ένωσης Κοινοτήτων Κουρδιστάν (KCK).

Μετά την ανακοίνωση των επίσημων αποτελεσμάτων, μέσα σε μια εβδομάδα θα συνέλθει -όπως αναμένεται στις 24 Ιουνίου- η εθνοσυνέλευση για την ορκωμοσία των βουλευτών και εντός δέκα ημερών θα γίνει η εκλογή του προεδρείου.

Θα ακολουθήσει μία διαδικασία περίπου 10-15 ημερών, κατά την οποία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, θα ανακοινώσει το νέο υπουργικό συμβούλιο και θα κάνει προγραμματικές δηλώσεις για να ακολουθήσει η διαδικασία περί ψήφου εμπιστοσύνης.

Ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο συνεχάρησαν σήμερα τον τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα υπάρξει μια νέα ώθηση στις μεταρρυθμίσεις και στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας.

Επισημάνσεις των παρατηρητών για την προεκλογική εκστρατεία και τις εκλογές

Η προεκλογικη εκστρατεία και η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία, παρόλο που διεξήχθησαν με τάξη και επαγγελματικό τρόπο, πραγματοποιήθηκαν σ’ ένα πολωμένο περιβάλλον, ενώ εντοπίσθηκαν δυσάρεστες περιπτώσεις στην ελευθερία έκφρασης των δημοσιογράφων, επισημαίνουν σε ανακοίνωση τους, οι 70 παρατηρητές του Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη, που παρακολούθησαν όλη την προεκλογική και εκλογική διαδικασία στην Τουρκία.

Υπάρχουν ορισμένες διατάξεις της νομοθεσίας, που εξακολουθούν να περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην Τουρκία αλλά και την ελευθερία του λόγου στους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων, τονίζεται στον απολογισμό των παρατηρητών, ενώ υπογραμμίζεται ότι το όριο του 10% που ισχύει στην Τουρκία για την είσοδο ενός πολιτικού κόμματος στη Βουλή, είναι ένα από τα υψηλότερα στην περιοχή του ΟΑΣΕ και εμποδίζει την αντιπροσωπευτικότητα στην βούληση των εκλογέων.