Η συζήτηση που ξεκίνησε με αφορμή την παραβίαση των όρων της άδειας από τον Χριστόδουλο Ξηρό διεξάγεται με απόλυτη έλλειψη ψυχραιμίας και ορθολογισμού, αγνοώντας παραδειγματικά -και σχεδόν τρομακτικά- κάθε επιστημονικό εργαλείο, κάθε ίχνος επιστημονικής (νομικής, εγκληματολογικής, κοινωνιολογικής, στατιστικής) γνώσης και εμπειρίας. Μπροστά στη χαρά του ευτελούς ηθικού πανικού, του ανέξοδου αποπροσανατολισμού και της θριαμβευτικής και εύκολης επανόδου σε φοβικά, καθυστερημένα και παρωχημένα σχήματα, τίποτα δεν είναι ικανό να σταθεί εμπόδιο. Όπως είπε και ‘έμπειρη’ δημοσιογράφος του δικαστικού ρεπορτάζ «Τι δουλειά έχουν οι κοινωνικοί λειτουργοί στα συμβούλια φυλακής;». Πραγματικά, τι δουλειά μπορεί να έχουν οι κοινωνικοί λειτουργοί με το σωφρονισμό στον 21ο αιώνα;

Ads

 
Μέσα σε μία ημέρα, διαφορετικές περιπτώσεις υποδίκων, καταδίκων, κρατουμένων και μη (Ξηρός, Σακκάς, Μαζιώτης), όλες συμπτύχθηκαν, ομογενοποιήθηκαν και οδήγησαν σε δύο συμπεράσματα: πρώτον, μέσα σε 100 μέρες θα φτιάξουμε φυλακή υψίστης ασφαλείας, δεύτερον, πρέπει να καταργηθούν νομοθετικά οι άδειες για τρομοκράτες. Να σημειωθεί βεβαίως ότι ο Ξηρός δεν απέδρασε από τη φυλακή επειδή ήταν μειωμένης ασφαλείας και επίσης να σημειωθεί ότι είναι ο πρώτος -και μέχρι σήμερα μοναδικός- κρατούμενος για τρομοκρατική οργάνωση που παραβιάζει όρο άδειας: όλοι ανεξαιρέτως οι κρατούμενοι που κατά καιρούς έχουν παραβιάσει άδειες, εξέτιαν ποινές για ανθρωποκτονίες, ναρκωτικά, ληστείες κ.ο.κ. Ανήκαν δηλαδή στον ονομαζόμενο χώρο του «κοινού ποινικού δικαίου». Τα δε ποσοστά παραβίασης αδειών από κρατούμενους εδώ και είκοσι και πλέον χρόνια που εφαρμόζεται το συγκεκριμένο μέτρο στη χώρας μας κυμαίνονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα με βάση τα επίσημα στοιχεία του Υπ. Δικαιοσύνης: μόνο το 4%-4,5% των κρατουμένων που λαμβάνουν άδειες ετησίως δεν επιστρέφουν καθόλου ή και επιστρέφουν καθυστερημένα.
 
Το ερώτημα συνεπώς που τίθεται είναι το εξής: Γιατί ο Χριστόδουλος Ξηρός, παρότι πράγματι «μοναδικός στο είδος του» δεν συνιστά «μεμονωμένο περιστατικό» αλλά αντιθέτως, πρέπει να αποτελέσει το μέτρο για τον νέο κανόνα, ενώ είναι η εξαίρεση; Γιατί μία, από κάθε άποψη απρόβλεπτη συμπεριφορά ενός προσώπου, πρέπει να σημάνει την πλήρη κατάργηση δικαιωμάτων για όλους αυτής -και ενδεχομένης συν τω χρόνω και άλλων- της κατηγορίας προσώπων; Με λίγα λόγια, γιατί είναι τόσο εύκολο για την Πολιτεία, και μάλλον και για την κοινωνία, να δέχεται την πλήρη κατάργηση δικαιωμάτων για όλους στο όνομα της (απρόβλεπτης) παρέκκλισης ενός;

Ας απομακρυνθούμε από το συγκεκριμένο παράδειγμα και ας μεταφερθούμε σε έναν άλλον χώρο, πέραν της τρομοκρατίας, χωρίς τη φόρτιση που φέρει αυτή: Τι θα λέγατε λοιπόν για τον φίλο στην παρέα σας που θα σας έλεγε ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, «κλέφτες», σαν τον Τσοχατζόπουλο; ή τον Λιάπη; ή τον Παπαγεωργόπουλο; Και εάν δεν τα «φάγανε», «θα τα φάνε στο μέλλον». Και εάν «δεν τα φάγανε», δεν είναι γιατί πράγματι δεν τα φάγανε, αλλά γιατί «δεν το ξέρουμε ακόμα». Τι θα λέγαμε σε κάποιον που θεωρεί ότι «οι πολιτικοί τα τρώνε»; Τα τρώνε καταστατικά; Δομικά; Τα τρώνε γιατί πρέπει να τα φάνε ως πολιτικοί; Γιατί ο τάδε μας δείχνει ότι οι «όλοι οι πολιτικοί τα τρώνε».
 
Με βάση το παράδειγμα που μας δίνουν -και στο οποίο μας ωθούν με περισσή ευκολία- οι σημερινοί εν εξουσία πολιτικοί, θα έπρεπε να πούμε «όλοι τα φάγανε, τα τρώνε ή θα τα φάνε. Δεν μας νοιάζει τίποτα άλλο παρά μόνο η ιδιότητά τους: πολιτικοί». Η΄ αλλιώς, « να καεί το μπουρδέλο η Βουλή». Πώς το ξέρει ο φίλος στην παρέα μας ότι όλοι-μα όλοι- τα τρώνε; Δεν τον νοιάζει: αυτός έχει τον χρυσό κανόνα του ντ’ Αρτανιάν («ένας για όλους και όλοι για έναν») και κάνει καταβύθιση στον ψυχικό τους κόσμο. Ακόμα  καλύτερα: έμαθε να κάνει καλά αυτό που οι σημερινοί πολιτικοί του διδάσκουν με πάθος και ενθάρρυνση να κάνει: Αποδίδει τυφλά συλλογικές ευθύνες. Ποιος νοιάζεται άλλωστε για την εξατομίκευση;

* Κλειώ Παπαπαντολέων, Αντιπρόεδρος της «Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη»

Ads