Η απεργία πείνας των μεταναστών στη Νομική ήταν, όπως φαίνεται, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι με το άσυλο. Κι όμως, όπως εύστοχα γράφτηκε, οι μετανάστες στη Νομική ίσως να είναι «η πρώτη φορά σε όλη την Μεταπολίτευση που γίνεται πραγματική χρήση του ασύλου» (Θ. Παντούλα, «Άσυλο στην υποκρισία», Αντίφωνο).

Ads


Στη συζήτηση που ξέσπασε πολυάριθμα άρθρα
αναπαράγουν την ανόητη (κυριολεκτικώς) κοινοτυπία ότι το άσυλο αφορά την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών (και μάλιστα των επιστημονικών, όπως πολλοί σπεύδουν να προσθέσουν). Δηλαδή τί θέλουν να πουν; Ότι αλλιώς θα κινδύνευε να συλληφθεί από την αστυνομία όποιος υπερασπίζεται τα παράλληλα σύμπαντα ή τη μεγάλη έκρηξη; Ή μήπως έχουν ανάγκη πανεπιστημιακού ασύλου οι ριζοσπαστικές κοινωνικές και πολιτικές ιδέες την ώρα που ο Μαρξισμός έχει γίνει επίσημο μάθημα στα νηπιαγωγεία;

Νόημα θα μπορούσαν ίσως να έχει αυτό που λένε κάποιοι ότι το άσυλο δεν είναι μόνο για τις ιδέες, αλλά και για τις πρακτικές. Αλλά κι αυτό είναι τελικώς υποκριτικό. Διότι ζητώ άσυλο σημαίνει υιοθετώ τη θέση του ικέτη. Δηλώνω αδύναμος και ανυπεράσπιστος. Δεν σημαίνει οχυρώνομαι για να οργανώνω επιθέσεις ή για να παράγω ανεμπόδιστος μολότωφ (ΑΣΟΕΕ, 2008). Για να μην πούμε βέβαια για τις «επαναστατικές πρακτικές» που είχαν ως συνέπεια την καταστροφή της βιβλιοθήκης της Νομικής ή της πρυτανείας του Πολυτεχνείου και της ΑΣΚΤ παλιότερα, και όλα αυτά που ζούμε στις επετείους του Πολυτεχνείου.

Αυτά όλα θα έπρεπε βέβαια να αντιμετωπίζονται ως παράνομες πράξεις, η κάθε μία ανάλογα με το είδος και το βαθμό της παρανομίας της, και όχι να καλύπτονται υπό το πρόσχημα του ασύλου. Αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε. Η εγκληματική ως τώρα αμηχανία των εκάστοτε πρυτανικών αρχών είναι μια ακόμα έκφραση της αδυναμίας της γενιάς του Πολυτεχνείου να συλλάβει τη δημοκρατία ως ευθύνη. Και μαζί η συλλογική υποκρισία μιας ολόκληρης κοινωνίας που, μη μπορώντας να εμπνεύσει τα παιδιά της μ’ ένα θετικό συλλογικό όραμα, δεν έχει άλλο τρόπο για να εξαγοράσει τα πιο ατίθασα από αυτά, παρά μόνο κάνοντάς τα συνένοχα στην καταστροφή.

Ads

Αν κανείς το σκεφτεί σοβαρά θα δει ότι η μοίρα αυτή του ασύλου ήταν εύλογη. Διότι η νομική κατοχύρωσή του από το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια φαντασιακή αναπλήρωση της μη συμμετοχής των προοδευτικών δυνάμεων στο Πολυτεχνείο (δεν ήταν εκεί απέναντι στο τανκς την ώρα που έπρεπε, οπότε υποσχέθηκαν δια του νόμου, να προτάξουν τα στήθη τους στα επόμενα τανκς που θα έρχονταν στο μέλλον). Όλα αυτά είναι τώρα εκτός εποχής. Ας καταργηθεί λοιπόν.

Έτσι κι αλλιώς, το πανεπιστημιακό άσυλο ήταν και είναι παντού και πάντα εθιμικό. Δεν νοείται νομική κατοχύρωση του ασύλου. Όπου υπάρχει άσυλο το στηρίζει η συνείδηση του λαού. Και η «ασάφεια» του εθίμου επιτρέπει στον θεσμό να έχει πλαστικότητα. Να ανταποκρίνεται στο εκάστοτε απρόβλεπτο αίτημα ασύλου απ’ όσους πραγματικά έχουν ανάγκη. Όπως, ας πούμε, τώρα, με τους μετανάστες. Η δική τους ικεσία κρίνει το πραγματικό ή φαντασιακό χαρακτήρα του ασύλου.

Το ότι ομόθυμα τούς αρνηθήκαμε το άσυλο, το ότι δεν κάναμε δεκτή την ικεσία τους, είναι μια συλλογική ύβρις, που τη διαπράξαμε όλοι μαζί ως ελληνική κοινωνία και φοβάμαι ότι θα την πληρώσουμε με πολλούς τρόπους στο εγγύς μέλλον.